West

Inleiding

Voor u ligt het wijkactieprogramma 2016 voor West. U leest in dit programma welke projecten de gemeente Utrecht samen met bewoners, ondernemers, woningcorporaties en andere partijen het komend jaar uitvoert om te werken aan de belangrijke vraagstukken in de wijk.

Wijkactieprogramma

1. Projecten die bijdragen aan de belangrijkste wijkambities voor de periode 2014–2018; deze wijkambities zijn eerder vastgesteld als richtinggevend kader voor de gezamenlijke inzet van de gemeente Utrecht, bewoners, ondernemers, woningcorporaties en andere partners in de wijk.
2. Complexe projecten waar meerdere gemeentelijke afdelingen en andere partijen bij betrokken zijn.
3. Projecten die deel uitmaken van een gebieds- of buurtaanpak, in die delen van de wijk die bijzondere aandacht vragen.

Proces
Dit programma is de uitkomst van diverse dialogen/gesprekken in de wijk, de beantwoording van de enquête over de toekomst van de wijk, de antwoorden op vragen in het bewonerspanel en uitspraken van de wijkraad. Het programma 2016 is een logisch vervolg op het programma 2015 en vervolgt die aanpak.

Leeswijzer

Hoofdstuk 1 geeft een beknopte beschrijving van de wijk. In hoofdstuk 2 vindt u de doelstellingen en speerpunten voor de periode 2014-2018. In de hoofdstukken 3 tot en met 5 leest u voor de drie belangrijkste wijkambities hoe en door wie in 2016 in concrete projecten en activiteiten gewerkt wordt aan de realisatie van die wijkambities. In hoofdstuk 6 krijgt u een toelichting op complexe projecten en trajecten. Hoofdstuk 7 gaat in op gebieds- en buurtaanpakken.

Contact en informatie

Voor meer informatie over de wijkambities 2014-2018 en voor de tien wijkactieprogramma's van alle wijken kijk op www.utrecht.nl/wijkambities of www.utrecht.nl/wijkactieprogramma.
Hebt u zelf een plan, idee of initiatief voor de wijk? Of wilt u een bijdrage leveren aan de uitvoering van één van de beschreven projecten? U bent van harte welkom! Neem contact op met het wijkbureau voor een afspraak: telefoon 030 - 286 00 00 of per mail west@utrecht.nl.

Hoofdstuk 1

De wijk West
Binnen West zijn er grote verschillen tussen de subwijken, van een multimodaal bedrijventerrein tot een kleinschalige woonwijk. West had op 1 januari 2015 28.554 inwoners. Veel bewoners geven aan zelf actief te (willen) zijn. Zij dragen bij aan de ontwikkelingen en sfeer in de wijk.

Beschrijving van de wijk

Met de ontwikkeling van Leidsche Rijn en Vleuterweide ten westen van de wijk, is West niet meer de meest westelijke wijk van Utrecht. De barrières rond de wijk zijn talrijk: westelijk het Amsterdam-Rijnkanaal, noordelijk het spoor, zuidelijk én westelijk grote doorgaande wegen. De wijk kent het minste groen van alle wijken, maar heeft wel veel water. Zo ligt de Utrechtse haven in West en doorsnijdt het Merwedekanaal de wijk. De buurten onderling verschillen sterk, maar in de wijkcijfers zijn die verschillen niet te zien. Vergeleken met 2010 ontvangen meer huishoudens in West bijstand (4,9% tegen 3,5% in 2010). Het aantal arbeidsplaatsen in West (met name Lage Weide) is ten opzichte van 2010 met bijna 10% afgenomen. Vergeleken met 2010 is het percentage van bewoners dat aangeeft zich wel eens onveilig te voelen in de eigen buurt licht gestegen. En ook het percentage dat overlast ervaart van jongeren. Het aantal woninginbraken is flink afgenomen; van 29 inbraken per 1000 woningen in 2010 naar 17 in 2014. Bewoners van West zijn positiever over hun buurt en de sociale cohesie dan de gemiddelde Utrechter. Ze waarderen hun buurt met een rapportcijfer 7,4 (stedelijk 7,0) en de sociale cohesie met een 6,2 (stedelijk 5,7). De staat van de openbare ruimte in West wordt beter beoordeeld dan in 2010, met gemiddeld een 6,5. De verkeersveiligheid in West krijgt de laagste waardering van de stad. Slechts 31% van de bewoners is hierover tevreden (tegen 40,6% in 2010, en 42,2% in Utrecht). De tevredenheid over fietsparkeergelegenheid is ook afgenomen.
De top-drie van buurtproblemen volgens bewoners van de wijk West:

• Verkeersproblematiek in ruime zin (46%)
• Problematiek openbare ruimte (25%)
• Criminaliteit en drugsoverlast (22%).

De verschillen bínnen de wijk zijn groot: een stedelijke veelkleurigheid aan de ene kant en een dorps karakter aan de andere kant. Lombok laat zich niet vergelijken met Oog in Al. Oog in Al kent op haar beurt ook grote verschillen: deels (dure) particuliere woningbouw, deels sociale huurwoningen (Halve Maan Noord). Nieuw Engeland en Majellapark kennen veel starters, Lombok-Oost heeft een gemengde bevolking waaronder gezinnen en studenten. Lage Weide is een geheel eigensoortig gebied: een multimodaal bedrijventerrein van nationaal formaat. Op gezondheidsgebied zijn dezelfde verschillen te zien: als geheel scoort West gemiddeld, de verschillen tussen de buurten zijn groot. West ligt aan een aantal belangrijke doorgaande wegen. Grote infrastructurele ontwikkelingen hebben hun weerslag op de wijk, de Pijper-Haydn-Lessinglaan en Cartesiusweg (deels al ingericht als stadsboulevard) ervaren bewoners als een barrière waar (te) hard gereden wordt. Te hard rijden is ook een bron van ergernis op de Kanaalstraat/Laan van Nieuw Guinea. Effecten van de stedelijke verkeersplannen zijn in West goed te merken. Vooral op het gebied van fietsroutes komen er in West in 2016 nog veel veranderingen aan.

Kaart van de wijk
West heeft 3 subwijken en 11 buurten

Wijkambities 2014-2018: drie speerpunten

In 2013 heeft de gemeente in samenwerking met bewoners en partners uit de wijk de wijkambities voor West vastgesteld voor de periode 2014 – 2018. Dit wijkactieprogramma 2016 is daar een uitwerking van en is een vervolg op het wijkactieprogramma 2015 dat momenteel in uitvoering is.

In de wijkambities 2014 – 2018 worden drie speerpunten omschreven:

• Een goede aansluiting met de Binnenstad en de ontwikkeling van het Westplein
• Versterken Kanaalstraat en Damstraat en omgeving
• Samenleven in de wijk, betrokken burgerschap, civil society vormgeven.

Daarnaast wordt aangegeven dat er twee buurtaanpakken noodzakelijk worden geacht: een voor de Halve Maan-Noord en een voor Lombok-Oost samen met het Verdomhoekje.
Naast deze speerpunten en buurtaanpakken wordt een aantal thema’s benoemd:

• Verkeer en parkeren
• Vergroenen en onderhouden van buitenruimte
• Veiligheid
• Versterken wijkeconomie
• Sfeer.

In het wijkactieprogramma 2016 wordt beschreven hoe er gewerkt gaat worden aan de drie speerpunten en de twee buurtaanpakken en aan het ‘complexe project’ aanpak verkeersknelpunten.

In 2016 is er geen aanleiding om de focus ingrijpend te verleggen. Daarom wordt in dit wijkactieprogramma 2016 alleen ingegaan op de hierboven genoemde punten. Wat overigens niet wil zeggen dat er op de andere in de wijkambities genoemde thema’s geen inspanning wordt gepleegd. Integendeel.

Wijkambitie 1: Versterken civil society en betrokken burgerschap

West heeft veel bewoners die zich voor de wijk willen inzetten. Waar de wijk hoog op scoort, is op creativiteit, de vele initiatieven, sociale samenhang, buurtondernemingen, community art-projecten en de vele zzp’ers. Een dynamische wijk, waar aan het begrip 'civil society' al jaren inhoud wordt gegeven. Het zoeken naar ruimte voor nieuwe en vernieuwende samenwerkingsvormen, in voortdurende dialoog met de samenleving, het invullen van de betekenis van ‘faciliteren’ en het vormgeven van co-creatie zijn belangrijke opdrachten, ook in 2016.

Wijkambitie 2: Aansluiting met de binnenstad verbeteren en het Westplein organisch ontwikkelen

Een goede aansluiting op de binnenstad biedt West grote kansen en is van belang voor de economische kracht van de wijk. De  herinrichting van het Westplein kan vele jaren duren, maar intussen is een organische ontwikkeling van het gebied  gewenst. Dit is tevens een kans voor het ontwikkelen van nieuwe vormen van  betrokken burgerschap.

Wijkambitie 3: Versterken Kanaalstraat en Damstraat (en omgeving)

Dit gebied vormt de ingang, het gezicht van West. De verloedering van enige jaren geleden is door stevige inzet een halt toegeroepen, maar het gebied blijft kwetsbaar. De belangen zijn divers en de invalshoeken talrijk. Niet voor niets is een integrale aanpak al gedurende een lange periode een taai en complex vraagstuk. Er is een evenwicht nodig  tussen een lange termijnvisie  en korte termijnmaatregelen. Aandachtspunten zijn o.m. verkeersveiligheid, parkeerbeleid, omgang met de buitenruimte, handhaving en samenwerking met winkeliers en bewoners.

Verkeer
De verkeersveiligheid in West krijgt de laagste waardering van de stad. Slechts 31% van de bewoners van west is hierover tevreden. Er zijn verschillende onveilige punten in de wijk en op veel plaats kan veel te hard worden gereden. In de Kanaalstraat en de Laan van Nieuw Guinea komen snelheidsremmers, en de aanleg van de stadsboulevard moet het oversteken van een aantal verkeersaders vergemakkelijken. Daarnaast is op veel plaatsen maatwerk nodig.

Hoofdstuk 3

Wijkambitie 1: Versterken van de civil society en betrokken burgerschap

West heeft veel bewoners die zich voor de wijk willen inzetten. De wijk scoort hoog op creativiteit. Maar ook de vele initiatieven, sociale samenhang, buurtondernemingen, community art-projecten en de vele zzp’ers zijn tekenend. Een dynamische wijk, waar aan het begrip 'civil society' al jaren inhoud wordt gegeven. Belangrijke opdrachten voor 2016 zijn het zoeken naar ruimte voor nieuwe en vernieuwende samenwerkingsvormen, het invullen van de betekenis van ‘faciliteren’ en het vormgeven van cocreatie. Alles gebeurt in voortdurende dialoog met de samenleving.

Vanuit die gedachte gaan we in 2016 kijken naar de mogelijkheden om West een  proeftuin te laten zijn op het gebied van buurtbegrotingen, budgetmonitoring en/of right to challenge. Juni 2015 heeft het college ingestemd met een pilot Budgetmonitoring (zie 3.2). Met ingang van 1 juli 2015 is het leefbaarheidsbudget en het flexibel welzijnsbudget samengevoegd tot het initiatievenfonds. Nog meer dan het geval was bij het leefbaarheidsbudget zal dan ook een beroep gedaan worden op de eigen inzet van initiatiefnemers.

3.1 Versterken samenwerking

We blijven inzetten op het verder versterken en verbeteren van de samenwerking tussen professionals,  instanties, initiatiefnemers, buurtorganisaties-/ondernemingen voor zorg en welzijn. In 2016 worden de bijeenkomsten van het netwerk Wonen, Zorg en Welzijn gecontinueerd.
Samen met organisaties uit de wijk wordt daarnaast ook in 2016 weer een grote netwerkbijeenkomst georganiseerd rond het thema Zorg.

Inzet gemeente: Wijken, Maatschappelijke Ontwikkeling.
Inzet budget: Programma Maatschappelijke Ondersteuning en op aanvraag uit het leefbaarheidsbudget.
Inzet partners: o.a. Me'kaar, organisaties uit de eerste lijn, wijkraad, buurtorganisaties.
Verantwoordelijke afdeling: Wijken.

3.2 Pilot Budgetmonitoring

In West doen we mee met een pilot voor de ontwikkeling van buurtbudgetten, specifiek voor de buurt Lombok. Een buurtbudget is een overzicht van voor de buurt (sub-wijk) relevante uitgaven budgetten. (i.t.t. buurtbegroting, die ook inkomsten op buurtniveau zichtbaar maakt)

Bij de pilots buurtbudgetten wordt gebruik gemaakt van budgetmonitoring. Dit is een methodiek waarmee bewoners zicht krijgen op begrotingsprocessen en de besteding van middelen. De term budgetmonitoring staat voor het actief volgen van de uitgaven budgetten en de hiermee te realiseren doelen om zo kritische vragen te formuleren en afgewogen voorstellen te doen. Met behulp van deze methodiek kan een dialoog plaatsvinden tussen burgers onderling en tussen burgers en overheid over prioritering, behoeftes en aanpak van problemen. Mogelijk kan de pilot al input leveren voor de voorjaarsnota 2016. In het traject willen we zoveel mogelijk mensen informeren, uitnodigen en uitdagen mee te denken, mee te doen én verantwoordelijkheid te nemen in de betreffende sub-wijk. Het participatie- en communicatieproces vraagt om gefaseerde, gerichte communicatie op maat in de buurt, in de stad en intern in de organisatie. Breed draagvlak is belangrijk. Door middel van de pilots willen we antwoord krijgen op de vragen of buurtbudgetten en budgetmonitoring bijdragen aan meer transparantie en een hoger niveau van burgerparticipatie.

Inzet gemeente: wijkbureau West, Financiën
Inzet budget: Gemeente (voor organisatie in 2 buurten, waarvan 1 in West)
Inzet partners: Buurtorganisaties
Verantwoordelijke afdeling: wijkbureau West en Financiën

3.3 Podium West
Podium West is een jaarlijks terugkerende bijeenkomst gericht op initiatiefnemers in de wijk. De thema’s zijn verschillend. Een belangrijk onderdeel is het verbinden van de onderlinge initiatieven van bewoners en ondernemers.

Inzet gemeente: wijkbureau West.

Inzet budget: op aanvraag uit het initiatievenfonds.
Inzet partners: o.a. ZOLO, zzp‘ers, Me’kaar, buurtorganisaties en initiatiefnemers.
Verantwoordelijke afdeling: Wijken.

3.4 Ondersteuning indieners initiatieven Initiatievenfonds
Met ingang van 1 juli 2015 is het leefbaarheidsbudget en het flexibel welzijnsbudget samengevoegd tot het initiatievenfonds. Nog meer dan het geval was bij het leefbaarheidsbudget zal dan ook een beroep gedaan worden op de eigen inzet van initiatiefnemers. Omdat het omgaan met het nieuwe budget (criteria) voor zowel aanvragers als beoordelaars nieuw is zal extra aandacht geschonken worden aan het begeleiden/faciliteren van initiatieven.

Inzet gemeente: wijkbureau West.
Inzet budget: Initiatievenfonds
Inzet partners: Initiatiefnemers
Verantwoordelijke afdeling: Wijken

Hoofdstuk 4

Wijkambitie 2: Aansluiting met de binnenstad verbeteren en het Westplein organisch ontwikkelen

Een goede aansluiting op de binnenstad biedt West grote kansen en is van belang voor de economische kracht van de wijk. Definitieve ontwikkeling van het Westplein zal nog jaren op zich laten wachten, maar er zijn goede mogelijkheden om nu al de dominantie van asfalt en autoverkeer terug te dringen en ruimte te maken voor pleinfuncties.

Ook in 2015 ligt de nadruk op de organische ontwikkeling van het Westplein: het faciliteren van (bewoners)initiatieven die passen binnen de voorwaarden voor lange termijnontwikkeling.  In 2016  focussen we ons op de plek van de organische gebiedsontwikkeling binnen de structuurvisie en het uitvoeren van initiatieven op het ‘Noordereiland’. Dit in vervolg op de evaluatie van de organische gebiedsontwikkeling in 2015 en de geformuleerde (minimale) randvoorwaarden, waaronder de financiering van initiatieven. De aansluiting van West op de binnenstad en de ontwikkeling van het Westplein zijn op langere termijn stedelijke onderwerpen. Hierbij speelt de afwikkeling van stedelijke verkeersstromen een centrale rol.

4.1 Kader voor tijdelijke ontplooiing van initiatieven

De ontplooiing van tijdelijke initiatieven vraagt om de vaststelling  van een kader. De opzet van dit kader is gemaakt en besproken met de diverse initiatiefnemers. Dit kader krijgt een plek in de  structuurvisie die begin 2016 wordt afgerond. Het kader geeft de spelregels aan waarbinnen partijen tijdelijke initiatieven kunnen ontplooien.

Inzet gemeente: Projectorganisatie Stationsgebied (Programma Stationsgebied), Stadswerken, Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling, Milieu en Mobiliteit, Wijken.
Inzet budget: Programma Stedelijke Ontwikkeling.
Inzet partners: Diverse initiatiefnemers waaronder Ontwikkelgroep Lombok Centraal (OLC) en Makelaars van de Tussentijd.
Verantwoordelijke afdeling: Project Organisatie Stationsgebied (Programma Stationsgebied).

4.2 Ondersteuning organische gebiedsontwikkeling
Versterken van de ondersteuning van en de samenwerking met initiatiefnemers in organische gebiedsontwikkeling. Dit aan de hand van de evaluatie van de eerste anderhalf jaar organische gebiedsontwikkeling. Hierbij is een weerkerend thema de verantwoordelijkheid van de verschillende partijen en financiering van voorbereiding en uitvoering van initiatieven.

4.3 Faciliteren van nieuwe initiatieven en ruimte geven aan organische gebiedsontwikkeling

Stadslandbouw, mobiele tuinen, paviljoenen: dit zijn voorbeelden van initiatieven die al zijn uitgevoerd.

• In 2015/2016 wordt ingezet op het actief buiten bedrijf stellen van diverse stroken asfalt om deze vervolgens in te zetten voor initiatieven.
• Uitschrijven prijsvraag voor initiatieven op het gebied( het Noordereiland) wat zo vrijkomt voor initiatieven.

Inzet gemeente: Project Organisatie Stationsgebied(Programma Stationsgebied), Stadswerken, Wijken, Maatschappelijke Ontwikkeling.
Inzet budget: Programma Stedelijke Ontwikkeling.
Inzet partners: Initiatieven van (on)georganiseerde bewoners en ondernemers. Verantwoordelijke afdeling: Project Organisatie Stationsgebied(Programma Stationsgebied).

Hoofdstuk 5

Wijkambitie 3: Versterken Kanaalstraat en Damstraat

In de wijkambities West 2014 – 2018 staat:
Het gebied rond de Kop van Lombok, Kanaalstraat, Damstraat en Leidsekade vormt de entree en het gezicht van de wijk vanaf de binnenstad. De Kanaalstraat en omstreken is voor de één een levendige kleurrijke mix en voor de ander een georganiseerde chaos. De druk op de buitenruimte is zeer groot: winkelen, bevoorraden, parkeren en fietsen zijn in voortdurend gevecht om de schaarse buitenruimte. De afgelopen periode is ingezet op beheersbaarheid in combinatie met behoud van eigenheid. Daarmee zijn we er nog niet. Vanuit de wijk blijft dan ook de vraag om scherp te blijven, te zorgen voor meer centrale regie en het voorkomen van terugval.

In 2014 en 2015 is gewerkt aan een vijftal speerpunten:

• Bedrijvigheid versterken
• Rustiger maken verkeersbeeld
• Aanpak bedrijfsafval en vervuiling
• Voorwaarden scheppen voor verbeteren handhaving
• Veiligheid versterken.

In 2016 zullen we proberen op deze speerpunten verdere voortgang te boeken. De praktijk is dat alle onderdelen nauw met elkaar verweven zijn en elkaar beïnvloeden. Omdat in komende periode een aantal onderhoudsmaatregelen in (delen van) de Kanaalstraat gepland zijn die consequenties kunnen hebben voor de inrichting zal gestart worden met het ontwikkelen van een visie op het gehele gebied.

5.1 Visie Kanaalstraat en omstreken
In de komende periode (2016/2017)  staan een aantal onderhoudsmaatregelen in (delen van) de Kanaalstraat gepland. Het gaat om rioleringsvervanging (Damstraat-J.P. Coenstraat). Boomvervanging (een deel van de huidige bomen zijn in slechte conditie) en mogelijke ondergrondse vuilinzameling in het gehele gebied, waar de Kanaalstraat onderdeel van uitmaakt. Dit biedt ook kansen tot herinrichting. De discussies rond parkeren (pilot), branchering en snelheidsremmende maatregelen de afgelopen jaren hebben laten zien dat een breed gedragen visie op het gehele gebied (waaronder de Kanaalstraat als winkelgebied) een voorwaarde is om tot vervolg te komen. De belangen zijn divers en lopen zeer uiteen. Alle belanghebbenden zullen hierbij betrokken worden. Met opstellen van visie zal in 2015 gestart worden en dit zal doorlopen in 2016.

Inzet gemeente: Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling, Milieu& Mobiliteit, Stadswerken, wijkbureau West
Inzet budget: Milieu & Mobiliteit, Ruimtelijke  en Economische Ontwikkeling: Ruimte voor Initiatieven.
Inzet partners: Bewoners en ondernemers

5.2. Bedrijvigheid versterken.
In 2014 is een onderzoek uitgevoerd in opdracht van de gemeente. Eén van de elementen betrof de branchering van de Kanaalstraat. Uit dat onderzoek is een aantal aanbevelingen en suggesties naar voren gekomen ten aanzien van het soort winkels dat een toegevoegde waarde kan hebben in de Kanaalstraat en Damstraat. Aangezien de gemeente geen vastgoedeigenaar is van panden in de Kanaalstraat en de Damstraat, kan de gemeente nauwelijks een rol spelen bij de invulling van vrijkomende winkelpanden. Wel wil de gemeente in overleg treden met de Wijkontwikkelings- maatschappij Lombok om bij het verhuurbeleid rekening te houden met de aanbevelingen uit het onderzoek.

Inzet gemeente: Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling en Wijkontwikkelingsmaatschappij (WOM).
Inzet budget: Programma Werk en Inkomen (Economische zaken).
Inzet partners: o.a. Winkeliersvereniging
Verantwoordelijke afdeling: Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling.

5.3. Rustiger maken verkeersbeeld
Belangrijk probleem in de Kanaalstraat en de Damstraat is het hard rijden van auto’s, motoren en quads. Dat probleem doet zich vooral voor op rustige momenten en ’s avonds laat. De verwachting is dat hier alleen iets aan veranderd kan worden door fysieke maatregelen. Tot voor kort waren er overwegende bezwaren tegen het aanleggen van 30 km per uur drempels. Inmiddels zijn die bezwaren niet meer doorslaggevend. Er is veel steun voor de aanleg van drempels en voor het uitvoeren van fietsstroken in rood asfalt. Naar verwachting zullen deze maatregelen in 2016 uitgevoerd zijn. Een andere manier om het verkeersbeeld rustiger te maken kan gevonden worden in het tegengaan van dubbel- en fout parkeren. Daaraan zal de gemeente in 2016 gaan werken bij voorkeur in nauwe samenwerking met de winkeliers.

Inzet gemeente: Toezicht en Handhaving (handhaven op fout en dubbel parkeren), Milieu & Mobiliteit, Wijken.
Inzet budget: Programma Bereikbaarheid en Programma Openbare ruimte.
Inzet partners: o.a. politie.
Verantwoordelijke afdeling: Milieu & Mobiliteit.

5.4. Aanpak bedrijfsafval en vervuiling
De gemeente is in 2015 in gesprek gegaan met winkeliers om samen te bekijken hoe een betere regeling kan worden getroffen voor het verwijderen van bedrijfsafval. Gemeente en winkeliers hopen te bereiken dat bedrijfsafval minder of helemaal niet meer op straat hoeft te worden gezet. Mogelijk kan hierbij aangesloten worden bij de invoering van ondergrondse inzameling van huishoudelijk afval.

Verder is de gemeente al in 2014 begonnen met een veegregime waarbij in ploegendiensten zeven dagen per week wordt geveegd. Dit blijkt een effectieve maatregel om zwerfafval tegen te gaan. Nog verdere verbetering kan bereikt worden in samenwerking met de winkeliers.

Inzet gemeente: Stadswerken.
Inzet budget: Programma Openbare Ruimte en Groen.
Inzet partners: Ondernemers en bedrijven.
Verantwoordelijke afdeling: Stadswerken.

5.5 Verbeteren handhaving

Veel bewoners vragen om strengere handhaving; op te snel rijden, op dubbel parkeren, fout parkeren, op bedrijfsafval op straat, op te grote uitstallingen, etc. etc. De handhavingscapaciteit is echter beperkt. We zoeken in de komende periode verder naar een goede mix van fysieke maatregelen, het maken van afspraken met bijvoorbeeld ondernemers en bewoners en handhaving zelf. Het is duidelijk dat voor handhaving in de Kanaalstraat en de Damstraat veel capaciteit nodig is. Keuzes in de verdeling van capaciteit worden jaarlijks door de gemeenteraad bepaald.

Inzet gemeente: Vergunningen, Toezicht & Handhaving (handhaving op bedrijfsafval, uitstallingen, vergunningen en fout parkeren), Wijken.
Inzet partners: Winkeliers.
Verantwoordelijke afdeling: Afdeling Vergunningen, Toezicht & Handhaving.

5.6 Veiligheid versterken

In 2014 en 2015 is gebleken dat er toenemende overlast wordt ervaren die gerelateerd is aan drugs. Zowel softdrugs als harddrugs. De overlast heeft bijvoorbeeld te maken met handel op straat en intimiderend gedrag van betrokkenen naar bewoners. De gemeente en de politie willen graag samen werken met bewoners en ondernemers om een scherp beeld te krijgen van de overlast om daar zo effectief mogelijk tegen te kunnen optreden.

Inzet gemeente: Veiligheid, Vergunningen, Toezicht & Handhaving, Stadswerken, Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling.
Inzet partners: Brandweer, politie, ondernemers en de organisatie voor ondersteuning winkeliersverenigingen (HISA).
Inzet budget: Wijkveiligheid en Programma Werk en Inkomen.
Verantwoordelijke afdeling: Veiligheid.

Hoofdstuk 6

Complexe projecten: aanpak verkeersknelpunten

De wijk West wordt doorsneden door een aantal grote verkeersaders (Pijperlaan, Haydnlaan, Lessinglaan-Cartesiusweg / Westplein / Vleutenseweg). Vermindering van de barrièrewerking van deze wegen is een opgave voor de komende periode. Verkeer is een complex en deels wijkoverstijgend thema: er is een samenhang tussen het maatregelenpakket Utrecht West, het Westplein, en de ‘knijp’ Monicabrug. De westelijke stadsboulevard is ook een belangrijk onderwerp in West

West scoort laag als het gaat om de beleving van de verkeersveiligheid. In een aantal straten, met name in de Laan van Nieuw Guinea/Kanaalstraat,  wordt te hard gereden. Maar het gaat niet alleen om autoverkeer. Parkeren en fietsparkeren zijn in delen van de wijk ‘hot issues’. In 2014 is gestart met de uitwerking van hoofdfietsroutes door de wijk, de Spinozafietstunnel is in 2015 gerealiseerd.
Voor een aantal (complexe) projecten geldt een meerjarenplanning.

6.1 Stadsboulevard en doorgaand verkeer
In 2015 heeft consultatie van bewoners en betrokkenen plaatsgevonden over de westelijke stadsboulevard en de resultaten zijn voorgelegd aan het bestuur. In West betekent de komst van de stadsboulevard dat de Spinozaweg, de Thomas à Kempisweg en de Cartesiusweg teruggaan van 2 keer 2 rijstroken  naar 2 keer 1 rijstrook. Oversteekbaarheid is hier een belangrijk punt van aandacht. Dit geldt voor alle drukke straten in West ook en met name voor de Vleutenseweg. Een andere kwestie die heel sterk speelt, is de hoeveelheid  verkeer van en naar het centrum van Utrecht. Deze discussie speelt vooral een rol bij de inrichting van het Westplein. Ook hier is  de komende jaren  veel aandacht voor nodig.

Inzet gemeente: Milieu en Mobiliteit, Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling, wijkbureau West.
Inzet budget: Autoprogramma.
Inzet partners: Diverse belanghebbenden.
Verantwoordelijke afdeling: Milieu en Mobiliteit.

6.2 Snelheidsremmende maatregelen Kanaalstraat en Laan van Nieuw Guinea
Een klacht in  West betreft het te snel rijdende verkeer in de Kanaalstraat en de Laan van Nieuw Guinea. In 2014 en 2015 zijn een aantal maatregelen uitgewerkt. Deze zijn grotendeels uitgevoerd in het najaar van 2015. In 2016 gaat  de gemeente na wat het effect is van de al genomen maatregelen en wordt beoordeeld of en hoeveel de situatie is verbeterd.  

Inzet gemeente: Milieu en Mobiliteit, Stadswerken, wijkbureau West.
Inzet budget: Programma, winkeliersvereniging, buurtondernemers.
Verantwoordelijke afdeling: Milieu en Mobiliteit.

6.3 Doorgaande fietsroutes
In West is de verbetering van diverse doorgaande fietsroutes uitgevoerd of in uitvoering. Het gaat om de route vanaf de fiets brug over het Amsterdam-Rijnkanaal en de route door de Cremerstraat. In de Cremerstraat hangt planvorming en uitvoering samen met de plannen van Pro Rail: spoorverdubbeling. Verder moet het ‘Rondje Stadseiland’ afgerond worden. Op bestuurlijk niveau staan deze fietsroutes niet ter discussie, maar omwonenden willen graag meepraten over de uitvoeringsaspecten. Voor het verkrijgen van een goed draagvlak is het nodig veel aandacht te besteden aan communicatie met bewoners.

Inzet gemeente: Milieu en Mobiliteit, wijkbureau West.
Inzet budget: Programma Fiets.
Inzet partners: Fietsersbond en bewoners.
Verantwoordelijke afdeling: Milieu.

6.4 Fietsparkeren
In grote delen van West, met name in Lombok en Nieuw Engeland, is sprake van een groot tekort aan fietsstallingsmogelijkheden. Alle aanwezige fietsenrekken staan meer dan vol. Vaak is er geen ruimte meer voor extra fietsenrekken. In een aantal gevallen is het vinden van ruimte mogelijk  door autoparkeerplaatsen op te heffen. Daarnaast toetst de gemeente alle aanvragen voor extra fietsenrekken nauwkeurig en krijgen aanvragers als het even kan het groene licht. Een laatste ‘wapen’ zijn de weesfietsenacties. Die blijven ook in 2016 hard nodig.

Inzet gemeente: Milieu en Mobiliteit, Stadswerken, wijkbureau West.
Inzet budget: Programma Bereikbaarheid en op aanvraag uit het initiatievenfonds.
Inzet partners: Bewoners.
Verantwoordelijke afdeling: Milieu en Mobiliteit, Stadswerken.

Hoofdstuk 7

Gebieds- en buurtaanpakken

In sommige buurten in West is sprake van meervoudige, soms ernstige problematiek en meer dan gemiddeld veel problemen. Die zijn al dan niet achter de voordeur. Het gaat hier om buurten als Halve Maan-Noord, delen van Lombok en het Verdomhoekje. In deze buurten is een integrale buurtaanpak een goed middel om de problematiek in samenhang aan te pakken, samen met verschillende partners. Die partners kunnen ook (creatieve) ondernemers of initiatiefnemers zijn.

Een buurtaanpak wordt vaak gestart als zich in een buurt een veelzijdige problematiek voordoet die vraagt om een gezamenlijke aanpak van verschillende spelers. Spelers zijn verschillende gemeentelijke afdelingen, woningcorporaties, welzijnsinstellingen, buurtteams, politie, bewoners, ondernemers, etc.

Doordat betrokken partijen een gezamenlijke analyse maken van de problemen in een buurt, kunnen die partijen vervolgens beter hun inzet op elkaar afstemmen en mogelijk ook een gezamenlijk plan van aanpak opstellen. Dat levert synergie op. Er is minder kans op overlap of lacunes in de aanpak. Vaak werkt het stimulerend voor betrokkenen om te zien dat andere partijen ook bezig zijn. Resultaten op het ene deelgebied werken ook positief uit op andere deelgebieden.

Een buurtaanpak leent zich vaak heel goed voor co-creatie, een benadering waarbij bewoners en ondernemers niet louter worden gezien als consumenten van beleid van instanties, maar veel meer als medeactoren in de aanpak van problemen.

7.1 Buurtaanpak Halve Maan-Noord

In de Halve Maan-Noord spelen meerdere problemen. De woningen zijn (nog) van slechte kwaliteit, de buitenruimte kent gebreken, de winkelstrip aan het Herderplein maakt een verloederde indruk en last but not least: veel bewoners kampen met diverse persoonlijke problemen.

7.1.1  Verbeteren woningkwaliteit

Met steun van bewoners heeft Mitros besloten alle woningen in de Halve Maan-Noord grondig te verbeteren. De isolatie van gevels, daken en vloeren wordt verbeterd en de woningen krijgen centrale verwarming en mechanische ventilatie. In veel woningen komen nieuwe keukens, toiletten en  badkamers. Deze woningverbetering is inmiddels in volle gang en zal in 2016 voortgezet worden.

Inzet partner: Mitros.

7.1.2 Aanpak winkelstrip Herderplein

Het Herderplein vormt het centrale plein in Halve Maan-Noord. De winkelstrip aan het plein heeft nu een desolate uitstraling. Er wordt hard gewerkt aan plannen voor verbetering van de uitstraling (etalageproject) tegelijk met de aanpak van de woningen boven de winkels, de buitenkant van de winkels en de luifel voorlangs de winkels. De uitvoering hiervan kan mogelijk in 2016 plaatsvinden.

Inzet gemeente: wijkbureau West, Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling.
Inzet budget: Wijkveiligheid, Initiatievenbudget
Inzet partners: Mitros, winkeliers, Me’kaar, cultureel ondernemers uit de wijk.

7.1.3 Aanpak buitenruimte

Voor een aantal flats zouden geveltuinen moeten worden toegevoegd. Realisatie kan mogelijk in 2016 plaatsvinden. Tegelijk met een aantal verbeteringen vanuit het wijkgroenplan. Voor het asfaltplein op het Herderplein zijn renovatieplannen in de maak. Verder liggen er plannen voor de Wagenaarkade (visie ARK-zone) en de route rond het stadsstrand.

Inzet gemeente: Stadswerken, M&M, wijkbureau West.
Inzet budget: Programma Openbare Ruimte, wijkgroenplan en initiatievenbudget
Inzet partners: Mitros, Me'kaar.
Verantwoordelijke afdeling: Stadswerken, M&M.

7.1.4 Aanpak sociale problematiek en gezondheidsproblemen

Veel bewoners van de Halve Maan-Noord hebben psychische, sociale en gezondheidsproblemen. Het buurtteam kent inmiddels veel van deze ‘probleemgevallen’. In 2016 zal veel aandacht uitgaan naar adequate hulpverlening op individueel niveau, zo mogelijk aangevuld met maatregelen op buurtniveau.

Inzet gemeente: Volksgezondheid, Maatschappelijke Ontwikkeling.
Inzet budget: Programma Volksgezondheid.
Inzet partner: Me'kaar, buurtteam
Verantwoordelijke afdeling: Volksgezondheid.

7.1.5 Vergroten bewonersbetrokkenheid

Met name de aanpak van de woningen leidt tot meer vertrouwen aan de kant van de bewoners. Vooralsnog zijn bewoners vooral bezig met de aanpak van hun woning. Mogelijk is er later weer meer ruimte voor inzet voor de buurt. De sociaal makelaar is en blijft actief om bewoners ook te enthousiasmeren voor activiteiten die de sociale samenhang in de buurt versterken.

Inzet gemeente: wijkbureau West, Maatschappelijke Ontwikkeling.
Inzet budget: Initiatievenbudget.
Inzet partners: Mitros, Me'kaar.
Verantwoordelijke afdeling: Maatschappelijke Ontwikkeling.

7.1.6 Verbeteren veiligheid

Overlast door hangjongeren is momenteel geen acuut probleem.
Met name de woningverbetering door Mitros zal leiden tot minder inbraakgevoelige woningen. Betere verlichting onder de winkelluifel (zie 7.1.2.) zal zeker bijdragen aan een betere veiligheidsbeleving door bewoners en voorbijgangers.

Inzet gemeente: Toezicht en Handhaving, Veiligheid.
Inzet budget: Wijkveiligheid.
Inzet partners: Politie, JoU, Mitros.
Verantwoordelijke afdeling: Veiligheid.