Zuid

Inleiding

Voor u ligt het wijkactieprogramma 2016 voor Zuid. U leest in dit programma welke projecten en activiteiten de gemeente Utrecht samen met bewoners, ondernemers, woningcorporaties en andere partijen het komend jaar uitvoert om te werken aan de belangrijke vraagstukken in de wijk.

Het wijkactieprogramma

In dit programma staan de projecten die bijdragen aan de belangrijkste wijkambities voor de periode 2014–2018. Deze wijkambities zijn eerder vastgesteld als richtinggevend kader voor de gezamenlijke inzet van de gemeente Utrecht, bewoners, ondernemers, woningcorporaties en andere partners in de wijk.

Leeswijzer
Hoofdstuk 1 geeft een beknopte beschrijving van de wijk. In hoofdstuk 2 vindt u de doelstellingen en speerpunten voor de periode 2014-2018. In de hoofdstukken 3 tot en met 5 leest u alles over de projecten en activiteiten in 2016 die bijdragen aan de realisatie van de drie belangrijkste wijkambities.

Contact en informatie

Voor meer informatie over de wijkambities 2014-2018 en voor de tien wijkactieprogramma's van alle wijken kijkt u op www.utrecht.nl/wijkambities of www.utrecht.nl/wijkactieprogramma.
Heeft u zelf een plan, idee of initiatief voor de wijk? Of wilt u een bijdrage leveren aan de uitvoering van één van de beschreven projecten? U bent van harte welkom! Neem contact op met uw wijkbureau voor een afspraak: telefoon 030 - 286 00 00 of per mail zuid@utrecht.nl.

Hoofdstuk 1

De wijk Zuid

De wijk Zuid ligt in het zuidoosten van Utrecht. De grens van de wijk is in het westen de Vaartsche Rijn, in het noorden door de spoorlijn naar Den Bosch en in het oosten door de A27. Tolsteeg, de Bokkenbuurt, Oud- en Nieuw Hoograven en Lunetten zijn de woongebieden in Zuid. Oud Hoograven is begin vorige eeuw gebouwd. Nieuw Hoograven en een groot deel van Tolsteeg vormen grote naoorlogse uitbreidingen. De bouw van Lunetten is begonnen in de jaren zeventig. Naast deze woongebieden is het voormalige industriegebied Rotsoord één van de herkenbare plekken in Zuid

Algemeen
Statistische gegevens over de wijk als geheel bieden het volgende beeld:
Met 27.200 inwoners (januari 2014) is de wijk Zuid de op één na kleinste wijk van Utrecht. De wijk telt bijna 13.000 woningen. Bewoners van Zuid geven hun buurt gemiddeld een 7,1 en de sociale cohesie een 5,9. Dat wijkt niet af van het stedelijke beeld. Vergeleken met 2010 zetten meer inwoners van Zuid zich actief in voor hun buurt (40% tegen 32% in 2010). Dat zijn er ook meer dan gemiddeld in de stad.

De wijk Zuid is statistisch ingedeeld in drie subwijken:

Lunetten
Oud Hoograven/Tolsteeg/Rotsoord
Nieuw Hoograven/Bokkenbuurt

De subwijken verschillen sterk van elkaar. Vooral Nieuw Hoograven scoort op aspecten als werk en inkomen, gezondheid en oordeel over de buurt duidelijk minder positief dan Lunetten en Oud Hoograven.

De staat van de openbare ruimte in Zuid krijgt gemiddeld een 6,6. De tevredenheid over de parkeermogelijkheden voor auto’s is de grootste van de stad (65%). Ook de tevredenheid over de verkeersveiligheid is relatief hoog, maar deze is wel gedaald. De en. Op veiligheidsgebied zijn de ontwikkelingen in de wijk Zuid niet overal gunstig. Het geweldsniveau in de wijk is gedaald tot onder het stedelijk gemiddelde. Ook woninginbraak is (licht) gedaald, maar is nog steeds hoger dan gemiddeld. Onveiligheidsgevoelens zijn gestegen van 29% in 2010 naar 39% in 2014.

Van alle huishoudens ontvangt 7,4% een bijstandsuitkering, dat is hoger dan het gemiddelde in de stad.
De top-drie van buurtproblemen volgens bewoners van Zuid:

• Verkeersproblematiek in ruime zin (inclusief verkeersoverlast) (28%)
• Problematiek openbare ruimte (23%)
• Criminaliteit en drugsoverlast (20%)

Lunetten
Met meer dan 11.000 inwoners is Lunetten een grote subwijk die grotendeels in één keer is aangelegd rond 1980. De wijk wordt aan alle kanten begrensd door grootschalige infrastructuur: het spoor Utrecht- Den Bosch, de A27, de A12 en de Waterlinieweg. Lunetten telt veel verschillende woningtypen. Meer dan de helft is sociale huurwoning. Relatief veel woningen zijn geschikt gebleken voor mensen met een zorgachtergrond. Veel bewoners omschrijven Lunetten positief als een groen dorp in de stad. In de statistieken scoort Lunetten op aspecten als gezondheid, waardering voor de openbare ruimte, veiligheid en buurtoordeel rond het stedelijk gemiddelde. Opvallend is in het bijzonder het hogere percentage mensen dat een negatieve toekomstverwachting voor de buurt aangeeft.

Nieuw Hoograven/Bokkenbuurt
Nieuw Hoograven kent relatief veel in de jaren vijftig gebouwde (goedkope) sociale huurwoningen, zowel hoogbouw als eengezinswoningen en portiekflats. In de laatste zes jaar is hier veel gebeurd: na sloop zijn er grote aantallen nieuwe woningen en een winkelcentrum gebouwd. Een groot aantal huurwoningen is gerenoveerd. De gefaseerde renovatie van de Rietveldbuurt is gestart en de aanpak Oudegeinlaan start in 2016. Kenmerkend is de stedenbouwkundige ‘stempelstructuur’ waarbij de woningen rond een ruim en functioneel binnenterrein zijn gebouwd. Drie complexen van dit type zijn ontworpen door Gerrit Rietveld. Een aanzienlijk deel van de huishoudens heeft een (erg) laag inkomen. Ook op andere aspecten (bijvoorbeeld gezondheid, veiligheid en buurtoordeel) scoort Nieuw Hoograven minder positief dan gemiddeld in Utrecht. Opvallend is, dat het percentage bewoners met een negatieve toekomstverwachting voor de buurt wél op het stedelijk gemiddelde ligt. In het zuidelijk deel van Nieuw Hoograven liggen de sportvelden. Hier heeft vooral VV Hoograven een niet te onderschatten sociale functie voor de buurt. Ook drie roeiverenigingen en zeeverkenners hebben hier hun basis. In dit gebied liggen eveneens de in 2014 heringerichte natuurspeeltuin de Kameleon en het vernieuwde Liesbospark. Het meest zuidelijke woongebiedje, ‘Eindpunt’ ligt dicht bij de A12. In het noorden van de wijk ligt de Bokkenbuurt, een klein woongebied, enigszins geïsoleerd langs het spoor bij de begraafplaats.

Oud Hoograven/Tolsteeg/Rotsoord

Oud Hoograven Is een buurt met een geheel ander karakter. Deze buurt is begin vorige eeuw gebouwd, met veelal koop-eengezinswoningen in bijzonder langgerekte straten. Op aspecten als veiligheid, inkomen en buurtoordeel en gezondheid scoort Oud Hoograven over het algemeen beter dan het Utrechts gemiddelde. Vooral op vragen over tevredenheid met voorzieningen voor ouderen, en in mindere mate voor jongeren en sport antwoorden bewoners van deze buurten negatiever dan het gemiddelde in de stad. Alleen in de noord- en zuidpunt is sprake van ingrijpende veranderingen. De noordpunt is Rotsoord. Deze strook met bedrijven en cultureel historisch erfgoed langs de Vaartsche Rijn verandert geleidelijk in een gemengd stedelijk gebied met wonen en werken, met potentie voor cultuur en creatieve bedrijvigheid. In de zuidelijke punt liggen Neerlandia en het BEFU-terrein.

Bron: Wistudata gemeente Utrecht

Kaart van de wijk
Hieronder de kaart van Zuid met drie subwijken en acht buurten

Wijkambities 2014-2018: drie speerpunten

In de wijk Zuid zijn de wijkambities voor 2014-2018 vertaald naar onderstaande drie speerpunten.

Wijkambitie 1: Hoograven (verder) in de lift
Hoograven is sinds eind 2013 geen krachtwijk meer. In 2015 is wel nog met financiering uit het krachtwijkenprogramma geïnvesteerd in extra activiteiten op de basisscholen, gezondheid en activering van kwetsbare wijkbewoners. In 2016 is nog een zeer beperkt budget uit het krachtwijkenprogramma beschikbaar. Voortzetting van een intensieve aanpak op het sociale vlak is vooral voor delen van Nieuw Hoograven nog noodzakelijk.

Op het aandachtsgebied ‘bouwen en wonen’ is in Hoograven veel gebeurd. De grote sloop/nieuwbouwprojecten uit het Wijk Ontwikkelingsplan zijn vrijwel allemaal uitgevoerd. Dat heeft van Hoograven een aantrekkelijke wijk gemaakt. De laatste fase van Neerlandia moet nog uitgevoerd worden evenals de herontwikkeling van het BEFU- terrein. De herontwikkeling van Rotsoord, van bedrijventerrein naar woon- en cultuurgebied, is in 2015 weer energiek op gang gekomen. Woningcorporatie Bo-Ex is in 2015 gestart met de renovatie van de Rietveldbuurt en is voornemens om het complex gefaseerd in vier jaar aan te pakken. Na een lange periode van onzekerheid is duidelijk geworden dat in 2016 de helft van de woningen in het complex Oudegeinlaan gesloopt wordt. De andere helft volgt –als de nog te houden draagvlakmeting dat mogelijk maakt- op het moment dat de nieuwe woningen in het eerste deel opgeleverd gaan worden. In al deze complexen wonen veel kwetsbare bewoners. Dat vraagt een goed afgestemde fysieke en sociale aanpak. We noemen dit de ‘buurtaanpak’

Wijkambitie 2: Lunetten op de kaart
Lunetten is een groene wijk waar mensen met veel plezier wonen. De ambitie ‘Lunetten op de Kaart’ krijgt steeds meer vorm. In de wijk zijn veel actieve bewoners, die deels onder de paraplu van het Bewoners Overleg Lunetten opereren. Er zijn bijzondere initiatieven zoals Lunetten Wil Wel. Een andere groep bewoners heeft in 2015 het initiatief genomen om een magazine voor Lunetten te maken. Een blad waarin de bewoners van Lunetten een gezicht krijgen en laten zien waar ze trots op zijn in de wijk.
Lunetten is ook een geliefde wijk om pilots uit te voeren (zo is het bijvoorbeeld de eerste wijk geweest waar ondergronds inzamelen is ingevoerd). Actueel is de pilot Buurtbudgetten waarin wordt gekeken hoe bewoners in Lunetten meer invloed kunnen uitoefenen op de keuzes die worden gemaakt.
Conclusie is dat Lunetten goed op de kaart staat, wat niet wegneemt dat er wel een aantal specifieke aandachtspunten is te noemen.

Zo vervult de Musketon een belangrijke sociale en maatschappelijke functie in de wijk. Onder andere door de veranderingen in het sociaal beheer blijft aandacht nodig om het de Musketon goed te laten functioneren. Hetzelfde geldt voor de speeltuin Fort Luna. Grote zorg is er over de verbreding van de A12/A27 en de gevolgen voor de leefbaarheid (luchtkwaliteit en geluidshinder) in de wijk. De kwaliteit van de openbare ruimte blijft ook een punt van aandacht in Lunetten, vooral als het gaat om de overgang tussen privaat en openbaar gebied. Feeling houden met wat er leeft en speelt in de wijk, netwerken warm houden en initiatieven ondersteunen is belangrijk om Lunetten goed in beeld te houden.

Wijkambitie 3: Schone en groene wijk
Voor de hele wijk Zuid geldt dat wij als gemeente samen met bewoners en andere organisaties (blijven) inzetten op een schone en groene wijk.

Wat betreft ‘schoon’: in 2015 is na Lunetten nu ook in Hoograven het nieuwe inzamelen ingevoerd. In de hele wijk worden graffiti en weesfietsen verwijderd. De bouw van een nieuw afvalscheidingsstation aan het Zwarte Woud is in uitvoering. Bewoners van Zuid geven de staat van de openbare ruimte 6,6 als rapportcijfer, Dat is op het stedelijk gemiddelde. Met betrekking tot de ambitie ‘groene wijk’ is de laatste jaren fors geïnvesteerd in Zuid. De grote groene structuren zijn grotendeels aangepakt.

Het is onze ambitie het huidige onderhouds- en groenniveau in de gehele wijk Zuid minstens te behouden, want schoon en groen leeft onder de bewoners.

Hoofdstuk 3

Wijkambitie 1: Hoograven (verder) in de lift

De acties in 2016 gericht op deze ambitie zijn in drie blokken opgedeeld: ‘buurtaanpak’, ‘gezondheid, sport en spel en pedagogisch klimaat’ en ‘bouw en herontwikkelingen’.

Buurtaanpak
Een drietal complexen met sociale huurwoningen vraagt om extra aandacht. We benoemen deze extra aandacht als ‘buurtaanpak’. Met alle partners die in deze buurten actief zijn, bepalen we wat er nodig is om de leefbaarheid op peil te houden en op welke punten extra investeringen, zo nodig met krachtwijkenmiddelen, nodig zijn.

3.1 Buurtaanpak Rietveldbuurt

De Rietveldbuurt is een complex met 388 sociale huurwoningen, begrensd door het Kastelenplantsoen en de Rijnenburglaan. Aanpak van de woningen is hard nodig. Bo-Ex start in 2015 met de tweede fase van de renovatie van de woningen in dit complex. De corporatie knapt gelijktijdig ook de binnenterreinen die in haar bezit zijn op. Deze binnenterreinen zijn voor een klein deel in eigendom van de gemeente. Het is wenselijk, dat die delen eveneens opgeknapt worden. We zoeken nog naar middelen voor de financiering daarvan. De aanpak van het complex als geheel kan eind 2016 afgerond worden. Gezien de kwetsbaarheid van de bewoners is speciale aandacht voor de sociale aspecten en het beheer van de openbare ruimte in die periode nodig. Nu wordt in dat gebied gewerkt vanuit de methode ‘Klimmen op eigen kracht’. In de eerste helft van 2016 bepalen we met partners hoe de sociale ondersteuning verder vorm krijgt en hoe de leefbaarheid en de kwaliteit van de openbare ruimte zo optimaal mogelijk wordt. Kortom: we beogen een zo integraal mogelijke aanpak voor deze buurt. Zo nodig wordt financiering ingezet vanuit het krachtwijkenbudget.

Inzet gemeente: Veiligheid, wijkbureau Zuid, Stadswerken, Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling, Maatschappelijke Ontwikkeling.
Inzet partners: Bo-Ex, Stichtingen Vooruit en JOU, bewoners.

3.2 Buurtaanpak Oudegeinlaan
Het complex met 234 sociale huurwoningen rond de Oudegeinlaan wordt in 2016 voor de helft gesloopt. Ook voor dit complex geldt, dat er relatief veel kwetsbare huurders wonen. Om de situatie tijdens deze voor bewoners vaak stressvolle periode zo leefbaar mogelijk te houden, is Academie van de Stad door de gemeente en Portaal gevraagd om gedurende anderhalf jaar extra sociale ondersteuning te bieden, aanvullend op de activiteiten van de stichtingen JOU en Vooruit. We zullen begin 2016 beoordelen of extra inzet van JOU op de groep jongeren van rond 12 jaar nog nodig is. Dat is gezien het grote aantal vertrekkende bewoners niet eerder goed in te schatten. Portaal zal de potentiële toekomstige bewoners betrekken bij de totstandkoming van de bouwplannen. Daaraan voorafgaand zal een draagvlakmeting moeten aangeven of er inderdaad een meerderheid voor sloop is. De renovatie van de eengezinswoningen aan de Wierslaan start volgens de huidige planning al in 2015. Portaal stelt de ruimte Oudegeinlaan 2 ter beschikking voor de bewoners uit de buurt. Meerdere bewoners zijn betrokken bij het project ‘buurtmoestuin’.

Inzet gemeente: Wijkbureau Zuid, Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling, Stadswerken, Maatschappelijke Ontwikkeling.
Inzet partners: Portaal, Stichting Vooruit, Stichting JOU, wijkagenten, bewoners.

3.3 Buurtaanpak Huize de Geerlaan
In de Huize de Geerlaan is de renovatie van de woningen gereed. In 2015 hebben Portaal, Jantje Beton en de gemeente samen met vooral de kinderen een plan voor een betere inrichting van de openbare ruimte gemaakt en volgens de huidige planning uitgevoerd. Studenten van Academie van de Stad hebben gedurende anderhalf jaar extra activiteiten ontplooid met bewoners van dit complex. Deze extra ondersteuning wordt in 2016 niet voortgezet. Portaal stelt een speelgarage voor de kinderen ter beschikking indien bewoners die beheren. De stichtingen JOU en Vooruit en de gemeente bieden ondersteuning aan de vrijwilligers die dit weten te organiseren. Portaal heeft eveneens een ruimte beschikbaar voor bewoners waar activiteiten als koken, taallessen, buurtoverleggen en huiswerkbegeleiding mogelijk zijn. Stichting Vooruit stimuleert en begeleidt bewoners die iets willen doen voor de buurt. Het wijkbureau zal - gezien ook het wegvallen van de inzet van Academie van de Stad - activiteiten van bewoners die iets betekenen voor hun buurt ondersteunen. Zo nodig met financiering uit het krachtwijkenbudget.

Inzet gemeente: Maatschappelijke Ontwikkeling, wijkbureau Zuid, Stadswerken.
Inzet partners: Portaal, Stichtingen Vooruit en JOU, wijkagenten, bewoners.

3.4 Bokkenbuurt en Eindpunt
De laatste jaren is weinig bijzondere aandacht uitgegaan naar de Bokkenbuurt en ‘het Eindpunt’. Er zijn ook niet of nauwelijks vragen van bewoners uit deze buurten richting de gemeente. Toch zijn er redenen om in 2016 na te gaan of in deze buurten meer inzet op bijvoorbeeld gezondheid en sport, jeugd wenselijk is. Ook de functie van buurthuis het Bokkie vraagt aandacht.

Inzet gemeente: wijkbureau Zuid, Maatschappelijke Ontwikkeling, Volksgezondheid.

Gezondheid, sport en spel, pedagogisch klimaat

3.5 Gezondheid
Zowel uit de cijfers als ervaringen met de buurt komt naar voren dat gezond gewicht een belangrijk onderwerp is in (Nieuw) Hoograven. Hoewel er de afgelopen jaren flink is geïnvesteerd in het in gang zetten van een gezonde beweging, ligt het aantal kinderen met ongezond gewicht in subwijk Nieuw Hoograven/Bokkenbuurt met 25% nog ver boven het stedelijke gemiddelde van 13%. Overgewicht komt in Nieuw Hoograven relatief gezien het meeste voor onder kinderen van ouders met een laag opleidingsniveau en kinderen uit gezinnen van Turkse en Marokkaanse afkomst.

Onder leiding van JOGG-regisseurs (Jongeren Op Gezond Gewicht) is in 2014 een ketensamenwerking opgezet tussen de Brede School, Harten voor Sport, diëtist, huisarts, fysiotherapeuten en JGZ, met als doel het verbeteren van de signalering en doorverwijzing van kinderen met overgewicht. Daarnaast is er in 2015 vanuit Volksgezondheid extra inzet op het thema gezond gewicht gezet om te ondersteunen bij de implementatie van gemaakte afspraken. Voor 2016 blijft extra inzet op gezond gewicht belangrijk, met een focus op:

• Gezonde schoolomgeving
• Gezondheidsvaardigheden

Inzet gemeente: Volksgezondheid, wijkbureau Zuid.
Inzet partners: ketensamenwerking JOGG.

3.6 Samen Hoograven
De laatste jaren is gebouwd aan een netwerk van ongeveer 30 organisaties die iets doen met ouderen in Hoograven. De bekendheid van elkaars activiteiten, de kortere lijntjes, de tips aan elkaar hebben meerwaarde voor de ondersteuning van ouderen in de buurt. Inzet is om dit netwerk ook in 2016 levend te houden.

Gemeente: Maatschappelijke Ontwikkeling
Trekker: Stichting Vooruit/Axion Continu.
Deelnemende organisaties.

3.7 Sport in de wijk
In 2016 blijft de financiële inzet van middelen op dit terrein gelijk aan 2015. Harten voor Sport is verantwoordelijk voor de sport- en beweegstimulering in de buurt en stimuleert jeugd (en hun ouders) en volwassenen tot een leefstijl waar sport en bewegen onderdeel van zijn. Volwassenen bereiken zij via tal wijkactiviteiten. Daarnaast weten partner-organisaties Harten voor Sport te vinden en verwijzen zij mensen met een beweegvraag door. De beweegmakelaars jeugd en volwassenen ondersteunen de doelgroep bij het vinden van passend beweegaanbod en ondersteunen beweeginitiatieven. De beweegmakelaar jeugd coördineert het wijksportteam bestaande uit combinatiefunctionarissen die beweegaanbod in de wijk organiseren. De buurtsportcoaches organiseren laagdrempelige beweegactiviteiten voor kinderen in de wijk. Ook is Harten voor Sport actief in zorgnetwerken om in contact te komen met de doelgroep, waarbij zowel groepsgewijs als individueel doorverwezen wordt naar regulier beweegaanbod. In 2016 hebben de beweegmakelaars extra aandacht om het beschikbare beweegaanbod passend te krijgen voor de doelgroep die dat het meeste nodig heeft. Het gaat hier om inactieve kinderen, jongeren en volwassenen zonder beweegachtergrond. Het plan is om in 2016 een programma te ontwikkelen om kinderen met overgewicht en hun ouders, via het plussport-concept en beweegmaatjes, meer te laten bewegen. Daarnaast zullen we onderzoeken of het haalbaar is om één van de bestaande sportplekken in Nieuw Hoograven /Bokkenbuurt op te waarderen tot een door de Krajicek Foundation geadopteerde playground.

VV Hoograven is een voetbalclub met een onmisbare sociale en pedagogische functie voor vooral kinderen uit Nieuw Hoograven. De extra inzet die deze club levert op terreinen als gezondheid en ‘vreedzaam gedrag’ kan de club niet betalen uit contributie en sponsorbijdragen. De extra inzet op pedagogisch terrein zal ook in 2016 nog mede afhankelijk zijn van gemeentelijke subsidie, zo nodig ook uit het krachtwijkenbudget.

Inzet gemeente: Maatschappelijke Ontwikkeling, wijkbureau Zuid, Volksgezondheid.
Inzet partners: Harten voor Sport,
VV Hoograven en Stichting Vooruit.
Verantwoordelijk: Maatschappelijke Ontwikkeling.

3.8 Gezondheidscentrum Hoograven
Hoewel iedereen het belang van een wijkgezondheidscentrum voor Hoograven onderschrijft, is de realisatie niet eenvoudig. De initiatiefnemers zoeken naar haalbare manieren om de financiering mogelijk te maken. Ambitie is om eind 2016 te starten met de bouw. De initiatiefnemers financieren het haalbaarheidsonderzoek.

Zolang er niet gebouwd wordt is het terrein in bruikleen bij de basisschool Johannes de Doper. Het wordt ingericht als tijdelijk sport- en speelveldje voor de school en de buurt.

Inzet gemeente: Volksgezondheid, Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling, Utrechtse Vastgoed Organisatie, wijkbureau Zuid.
Inzet partners: Initiatiefnemers.

3.9 Vreedzame Wijk en Brede school
Sinds januari 2013 is Hoograven een Vreedzame Wijk. Op vier basisscholen worden leerlingen opgeleid als mediatoren. Er is een platform Vreedzame Wijk met partijen uit de wijk als scholen, het welzijnswerk, en sportclubs. Vooral VV Hoograven is met zijn groot aantal kinderen en de gerichte vreedzame training een belangrijke partner. Daadwerkelijk vormgeven aan de principes van de Vreedzame Wijk vraagt nog de nodige inzet. In 2016 verwachten wij duidelijkheid te hebben georganiseerd over een plan van aanpak, voldoende opgeleide trainers te hebben, en de eerste groep als wijkmediator getrainde kinderen een diploma te overhandigen. Zo nodig zal deze opstartfase mede gefinancierd worden uit het krachtwijkenbudget.

Het blijft van belang, dat de Brede School extra inzet op het betrekken van achterstandsleerlingen bij cultuur- en sportactiviteiten. Ook handhaving van het weerbaarheidsprogramma ‘Rots en Water’ is voor deze groep van belang. Ook hiervoor is zo nodig een bijdrage uit het krachtwijkenbudget mogelijk.

Inzet gemeente: Maatschappelijke Ontwikkeling, wijkbureau Zuid.
Inzet partners: Basisscholen, bewoners, stichting Vooruit, Stichting JOU.
Verantwoordelijke afdeling: Maatschappelijke Ontwikkeling.

3.10 Speeltuin de Kameleon
Hoograven heeft een bijzondere en geliefde natuurlijke speeltuin: de Kameleon. Deze speeltuin is twee jaar geleden opnieuw ingericht. In 2014 werd deze speeltuin nog beheerd door Stichting Vooruit. Deze rol past niet meer in de huidige rol van Vooruit. Enkele actieve bewoners hebben een stichting gevormd die bijdraagt aan het beheer van deze speeltuin. In 2016 zal de rol die sociaal makelaars kunnen spelen in het beheer kleiner worden. MO doet onderzoek naar de mogelijke beheervormen en zal zorg dragen, dat voor alle (voormalig beheerde) speeltuinen een beheerplan op maat ontwikkeld wordt. De sociaal makelaar zal gebruikers van de speeltuin en andere betrokken vrijwilligers ondersteunen bij initiatieven en beheer van de speeltuin.

Inzet gemeente: Maatschappelijke Ontwikkeling, wijkbureau Zuid.
Inzet partners: Stichting Vooruit, Brede school Hoograven, wijkbewoners, Barracuda (waterscouting) en Ludens kinderopvang

3.11 Maatschappelijk Initiatief Onder Dak
Hoograven kent een groot aantal zalen en zaaltjes, verenigingslokalen en andere accommodaties. De meeste zijn in bezit van particuliere organisaties, maar de gemeente bezit ook een groot aantal vierkante meters.
De gemeente neemt het initiatief om in 2016 te komen tot een passende match tussen vraag naar geschikte ruimtes voor huisvesting van initiatieven en aanbod van accommodaties. Dat betekent meer gebruik van accommodaties van derden, zoals scholen, zorgcentra, sportkantines en efficiënter gebruik maken van huidige accommodaties.

Inzet gemeente: Maatschappelijke Ontwikkeling
Inzet partners: eigenaren en beheerders accommodaties, initiatiefnemers.

3.12 Stages en werk
Stedelijk wordt er fors ingezet op het terugdringen van jeugdwerkeloosheid. In Hoograven zien we een aantal jongeren, dat ondanks deze inzet de boot lijken te missen. Wij zullen in 2016, zo nodig met financiële middelen uit het krachtwijkenbudget, in die groep investeren. Wij bereiden in samenwerking met andere wijkbureaus een ondersteuningsprogramma op het MBO in Kanaleneiland voor. Daarnaast werkt Vooruit in samenwerking met JOU aan een project ‘Brug naar Werk’ voor een twaalftal jongeren opzetten met financiering uit het krachtwijkenbudget.

Inzet gemeente: Werk en Inkomen, Wijkbureau Zuid
Partners: Stichtingen Vooruit en JOU

3.13 De buurtteams
De uitvoering van de buurtteams wordt in 2016 verder geconsolideerd. In 2016 komen alle teams op volle sterkte. De beide buurtteamorganisaties ronden daarmee de start-up fase helemaal af. Inhoudelijk ligt de focus van de buurtteams in 2016 op het verder vormgeven van een optimale samenwerking met de andere partijen in het Utrechtse zorglandschap om de beweging naar de voorkant te realiseren. Consultatie van specialisten uit de aanvullende zorg, of samenwerking waarbij specialisten uit de aanvullende zorg ondersteunend aan de buurtteams opereren, moeten de buurtteams in toenemende mate in staat stellen om cliënten dichtbij huis en vooral vanuit de buurtteams te ondersteunen. In 2016 wordt ook verder gebouwd aan de samenwerking met de basisvoorzieningen: met name de jeugdgezondheidszorg, het onderwijs, het jongerenwerk, de sociaal makel organisaties, de wijkverpleging en huisartsen.

3.14 Veiligheid
In de aanpak van veiligheidsproblemen zal de komende 4 jaar nog meer dan voorheen de nadruk liggen op:

Stimuleren van de betrokkenheid en versterken van de samenwerking met bewoners en ondernemers. Door meer samen op te trekken staan we sterker in de aanpak van problemen. De professionele veiligheidspartners doen de dingen die voor bewoners en ondernemers van belang zijn en zij kunnen gebruik maken van elkaars kennis en informatie. Versterken van de persoonsgerichte aanpak. Door de aanpak van veiligheidsproblemen meer te richten op personen dan alleen op delicten, kunnen hardnekkige patronen van criminaliteit effectiever doorbroken worden. Een persoonsgerichte aanpak is een integrale aanpak die zich richt op een persoon en op zijn of haar (gezins)systeem met een combinatie van straf, zorg en overige interventies. Informatie-gestuurd werken en flexibele inzet. Door slimmer gebruik te maken van beschikbare informatiebronnen, kan er gerichter en efficiënter ingezet worden op problemen die zich op dat moment voordoen.

Inzet gemeente: Veiligheid en Vergunningen, Toezicht & Handhaving.
Inzet partners: Politie, bewoners, Jongerenwerk Utrecht, ondernemers.

Bouw en herontwikkelingen

3.15 Ontwikkelingen en initiatieven in Rotsoord
De economie trekt aan en dat is merkbaar in Rotsoord. Er is weer grote animo bij ontwikkelaars om plannen te maken voor Rotsoord. Terwijl de Trip en de Watertoren in uitvoering zijn, komen zij met planideeën voor Spliet en de Waal, Viconaterrein en de voormalige Citroengarage. Pastoe heeft de showroom naar de begane grond gebracht en biedt vanaf begin 2016 onderdak aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. Opgaven voor 2016 zijn vooral: de borging van de kwaliteit van de toekomstige openbare ruimte en de invulling van de ambitie ‘culturele hotspot’, Bewonersinitiatief Rotsoordbrug gaat door. Zij werken hun idee verder uit tot een voorlopig ontwerp, gaan aan de slag met het verwerven van draagvlak en crowdfunding. Een ander initiatief komt van Stichting Kinderboerderij Nieuw Rotsoord. Zij werken aan de ontwikkeling van een plan om get ontmoetingsgebouw op Nieuw Rotsoord op duurzame wijze te vernieuwen. De kinderboerderij heeft net als de Kameleon in het zuiden, een belangrijke functie voor de omringende buurt.

Inzet gemeente: Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling, wijkbureau Zuid.
Inzet budget: Particuliere gelden en op aanvraag uit het leefbaarheidsbudget. Dit budget gaat met het flexibel budget welzijn in 2015 op in een initiatievenfonds.

Inzet partijen: Jebber, Woonfront Rotsoord BV, GTZ  Investment, Hendriks Ontwikkeling en andere initiatiefnemers.

3.16  BEFU-terrein en Neerlandia
In het zuidelijk deel van Hoograven kan het afmaken van het Neerlandiaproject en herontwikkeling van het Befuterrein een kwaliteitsimpuls bieden voor de wijde omgeving: Hoograven in de lift! Inzet is dat het fabrieksgebouw Neerlandia in 2016 opgeleverd wordt.  Voor het BEFU-terrein zijn de volgende uitgangspunten geformuleerd: op het zuidelijk deel  wordt een plan gemaakt voor huisvesting van roeivereniging Viking; op het resterende deel is uiteindelijk de bouw van eengezinswoningen gewenst;  omdat de regelgeving dat onmogelijk maakt. Zolang er nog geen adequate geluidsschermen zijn, wordt de mogelijkheid van tijdelijke studentenhuisvesting onderzocht.

Inzet gemeente: Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling, Sport.
Inzet partners: URV Viking.
Verantwoordelijke afdeling: Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling.

3.16 Ontwikkeling Duurstedelaan, Hooft Graaflandstraat, Jan van Arkelstraat en Pagelaan
Daarnaast zijn er nog enkele kleinere locaties waar ontwikkelingen zullen plaatsvinden, die met elkaar de uitstraling van Hoograven als een leuke woonwijk verder kunnen verbeteren. In 2016 zal het voormalige buurthuis aan de Hooft Graaflandstraat verbouwd worden tot woningen; het andere voormalige buurthuis aan de Jan van Arkelstraat zal plaats maken voor eengezinswoningen; het verlaten schoolgebouw aan de Duurstedelaan wacht op herontwikkeling en uitgifte door de gemeente. Een ontwikkelaar is zich aan het oriënteren op herontwikkelingsmogelijkheden van herontwikkeling voor het voormalige ROC gebouw aan de Pagelaan.

Inzet gemeente: Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling, Utrechtse Vastgoedorganisatie.
Inzet partners: diverse ontwikkelaars.

3.17 Geluidsmaatregelen A12
Geluidsmaatregelen voor de A12 zijn voor het hele zuidelijke deel van Hoograven noodzakelijk om de woonkwaliteit in dit gebied te verbeteren. Rijkswaterstaat heeft aangegeven dat sanering én verbetering, in verband met werkzaamheden aan de weg, noodzakelijk zijn. Voor Hoograven is realisering op zo kort mogelijke termijn van belang. Dat niet alleen voor de woonkwaliteit van bestaande woningen, maar vooral ook om woningbouw projecten op de locaties BEFU, Pagelaan en Neerlandia optimaal mogelijk te maken. De gemeente zal bij Rijkswaterstaat aandringen op een voortvarende planning.

Gezien de noodzakelijke hoogte zal deze geluidswal een niet te onderschatten impact hebben op de beeldkwaliteit van de openbare ruimte in het gebied, die nu vooral een groene uitstraling heeft. Het is van belang om bewoners te betrekken in de ontwerpfase en te komen tot een zo groen mogelijke vormgeving.

Verantwoordelijk: Rijkswaterstaat
Betrokken vanuit gemeente: Ruimtelijke en economische ontwikkeling, Mobiliteit en Milieu

Hoofdstuk 4
Wijkambitie 2: Lunetten op de kaart

Lunetten zet zichzelf op de kaart met actieve initiatiefrijke bewoners. De wijk scoort het hoogste tevredenheidscijfer voor groen in de buurt. Een relatief groot aandeel (boven het stedelijk gemiddelde) verwacht wel dat de buurt de komende jaren achteruit gaat.  Reden om de focus te leggen op het goed in beeld houden van Lunetten en bewaken van het huidige voorzieningenniveau.

4.1 Optimaliseren gebruik de Musketon
De afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling van de gemeente Utrecht heeft met de Utrechtse Vastgoed Organisatie afspraken gemaakt over exploitatie en beheer. Het is de bedoeling de Musketon efficiënter en intensiever te gebruiken. De sociaalmakelorganisatie Vooruit zal in 2016 in samenspraak met de gebruikers en de Utrechtse Vastgoedorganisatie een scenario gaan bouwen waarin helder wordt welke vorm van beheer het beste is voor deze locatie en op welke manier dat bereikt kan worden.

Het buurtteam heeft in 2015 haar intrek genomen in het voormalige Musquito-deel van de Musketon. Daarmee is een leegstaand deel van het complex weer in gebruik genomen. Qua uitstraling geven bewoners en gebruikers aan dat de Musketon er niet meer  aantrekkelijk uitziet. UVO is voornemens te bekijken of in 2016 achterstallig en planmatig onderhoud mogelijk is.

Inzet gemeente: Maatschappelijke Ontwikkeling en Utrechtse Vastgoedorganisatie
Partners: Stichting Vooruit en gebruikersgroep.

4.2 Beheer Speeltuin Fort Lunalaan

In 2016 zal de rol die sociaal makelaars kunnen spelen in het beheer kleiner worden. Maatschappelijke Ontwikkeling doet onderzoek naar de mogelijke beheervormen en zal zorg dragen, dat voor alle (voormalig beheerde) speeltuinen een beheerplan op maat ontwikkeld wordt. De sociaal makelaar zal gebruikers van de speeltuin en andere betrokken vrijwilligers ondersteunen bij initiatieven en beheer van de speeltuin.

Inzet gemeente: Maatschappelijke Ontwikkeling en Utrechtse Vastgoedorganisatie
Partners: Stichting Vooruit en bewoners

4.3 Pilot Budgetmonitoring
Om de lokale democratie verder te bevorderen zijn in 2015 actieve bewoners en de gemeente samen de pilot: ‘buurtbudgetten’ in Lunetten gestart. Met deze pilot worden de gemeentelijke uitgaven voor Lunetten transparant gemaakt en wordt geëxperimenteerd met bewonersinvloed op buurtbudgetten. Zowel bewoners als ambtenaren leren invulling geven aan burgerparticipatie bij begrotingsprocessen en de besteding van middelen. De uitkomst van het politieke besluitvormingsproces is onderdeel van de pilot. De uitkomsten van de pilot zullen in 2016 bekend zijn.

Inzet gemeente: wijkbureau Zuid, Financiën en overige afdelingen
Inzet partners: bewoners en centrum voor budgetmonitoring.

4.4 Onderhoud aan woningen en binnenterreinen
Mitros, Portaal en gemeente maken plannen/ondernemen acties met bewoners met als doel een  verbetering van de kwaliteit van het onderhoud van de binnenterreinen. Daarbij wordt met name gelet op plekken waar onduidelijkheid kan ontstaan over de vraag of de corporatie dan wel de gemeente verantwoordelijk is voor het beheer. Met betrekking tot het onderhoud aan woningen: Mitros onderhoudt haar woningen regelmatig. Zo staan er  in 2016 drie schilderprojecten gepland in Lunetten:

1. rond Ameland (248 woningen in 2 grote flats)
2. Vesuvius (6 flats en eengezinswoningen, in totaal 136 woningen)
3. Walcheren (56 eengezinswoningen)

Ook zijn er werkzaamheden gepland rond de seniorenflat De Coppelwethe, waaronder ook het vervangen van schuiframen. Portaal zal onderhoud plegen aan de woningen en/of de bestrating bij Zevenwouden, Opsterland en de Simplonbaan. Werkzaamheden zullen worden uitgevoerd aan  het dakwerk, de kozijnen, herstellen bestrating, buitenschilderwerk, aanbrengen inbraakwerende voorzieningen en isolerende beglazing.

Daarnaast hebben Mitros en Portaal een aanpak voor de gebouwen waar studenten wonen. Zo verbetert Portaal de situatie met haar studenten rond het winkelcentrum. Mitros brengt de schoonmaak en uitstraling van haar gebouwen op orde en maakt een structureel beheerplan, waardoor de uitstraling van de gebouwen een bijdrage levert aan de buurt.

Inzet gemeente: Stadswerken, wijkbureau Zuid.
Partners: corporaties, bewoners.

4.5 Ontwikkeling A27/A12
Rijkswaterstaat werkt in 2016 verder aan het ontwerp Tracébesluit voor het project Ring Utrecht. Een aantal  bewoners volgt deze ontwikkelingen zeer actief. Als belanghebbende brengt de gemeente haar belangen in binnen het planproces van Rijkswaterstaat. Inhoudelijk gebeurt dit via vier sporen: verkeer, milieu, hydrologie en ruimtelijke inpassing.  Ook de belangen van Lunetten worden waar mogelijk in dit proces meegenomen. Hoogste prioriteit heeft daarbij de leefbaarheid en gezondheid (luchtkwaliteit en geluid).  De gemeentelijk projectleider is hiervoor het aanspreekpunt.

Inzet gemeente: Milieu en Mobiliteit

4.6 Zorg voor aandacht groepen
Uit de volksgezondheidsmonitor blijkt dat Lunetten een relatief groot aandeel beschermde woonvormen en begeleid wonen heeft. Ook het percentage van de bevolking dat gebruik maakt van de tweede en derdelijns psychiatrische- en verslavingszorg is vrij hoog. Dit betekent dat er in Lunetten relatief veel aandachtsgroepen van kwetsbare en sociaal geïsoleerde bewoners zijn.  Er is overigens niet direct sprake van veel overlast, maar het baart inwoners van Lunetten wel zorgen.

De uitvoering van de buurtteams wordt in 2016 verder geconsolideerd. In 2016 komen alle teams op volle sterkte. De beide buurtteamorganisaties ronden daarmee de start-up fase helemaal af. Inhoudelijk ligt de focus van de buurtteams in 2016 op het verder vormgeven van een optimale samenwerking met de andere partijen in het Utrechtse zorglandschap om de beweging naar de voorkant te realiseren. Consultatie van specialisten uit de aanvullende zorg, of samenwerking waarbij specialisten uit de aanvullende zorg ondersteunend aan de  buurtteams opereren, moeten de buurtteams in toenemende mate in staat stellen om cliënten dichtbij huis en vooral vanuit de buurtteams te ondersteunen. In 2016 wordt ook verder gebouwd aan de samenwerking met de basisvoorzieningen: met name jeugdgezondheidszorg, onderwijs, jongerenwerk, sociaal makel organisaties, wijkverpleging en huisartsen.

In 2015 wordt in Lunetten, evenals in Overvecht, gestart met een pilot; proeftuin GGZ. Dit is een pilot waarin op lokaal niveau de ambulante behandeling en begeleiding van GGZ- cliënten, die nu uitgevoerd worden door verschillende organisaties, geïntegreerd gaat worden. Met deze pilot wordt gekeken of op deze manier betere zorg geleverd kan worden aan deze doelgroep. Onderdeel van deze pilot zijn de organisaties Lister, Altrecht, VICTAS en Kwintes, maar de wens is om ook andere actieve partijen bij de samenwerking te betrekken

Inzet partners: Lister, Altrecht, VICTAS en Kwintes, buurtteam

4.7 Initiatief Lunetten Wil Wel
Een groep betrokken bewoners heeft in 2014 het wijkinitiatief Lunetten Wil Wel gelanceerd. Het staat voor Wijk Initiatief Lunetten Wonen En Leven. Lunetten Wil Wel wil dat Lunetten een prettige wijk wordt voor de groeiende groep ouderen. Lunetten Wil Wel helpt bewoners om zelf leuke en zinvolle activiteiten te ontwikkelen voor zichzelf en voor elkaar (buurtvereniging). Daarnaast is het een buurtorganisatie van ouderen naar buiten, bijvoorbeeld richting gemeente, buurtteam, corporaties, zorginstellingen, enzovoort (belangenvereniging).

In 2015 heeft Lunetten Wil Wel onder andere een netwerk en informatiebijeenkomst georganiseerd.
Het wijkbureau ondersteunt dit initiatief en legt verbindingen met de rest van de gemeentelijke organisatie daar waar nodig.

Inzet gemeente: wijkbureau Zuid  
Inzet partners: Bewoners, stichting Vooruit

4.8  ‘t Goyplein
Bewoners in Lunetten geven aan veel verkeershinder te ondervinden bij het in- en uitrijden van de wijk via ’t Goyplein. Lunetten is voor auto’s uitsluitend bereikbaar via ’t Goyplein. De hinder  betreft de lange wachttijden. In 2015 is gekeken of er ruimtelijke mogelijkheden zijn om de opstelstroken rond het plein te verlengen. Aanpak van het ’t Goyplein is geen onderdeel van het project Herinrichting ’t Goylaan en is evenmin op een andere wijze geprogrammeerd in de begroting. In 2015/2016 zal gekeken worden in hoeverre maatregelen rond dit plein effectief zijn en zal besloten worden of er een meer gedetailleerd haalbaarheidsonderzoek moet komen.    

Inzet gemeente: wijkbureau Zuid, Mobiliteit en Verkeer

Hoofdstuk 5

Wijkambitie 3: Schone en groene wijk

5.1 Verbeteren groenstructuur
In Oud Hoograven is na de bodemsanering het Liesbospark opnieuw ingeplant; samen met de groene inrichting van de natuurspeeltuin de Kameleon draagt dit bij aan het groene karakter van dit gebied. Het groen langs de singels in Nieuw Hoograven is grotendeels  vernieuwd en  de groene structuur van het Ridderplantsoen is verbeterd. Op de Briljantlaan is onlangs een groene middenberm gecreëerd. In 2015 is een brede  groene strook langs het spoor gecreëerd bij het Beatrixpark met een opnieuw ingerichte uitloper langs de Opaalweg. Daarlangs lopen fietsroutes. De laatste paar jaar is in een belangrijk deel van Lunetten groot onderhoud uitgevoerd aan het groen op binnenterreinen. De forten Lunet 3 en 4 zijn opgeknapt en hebben een leuke publieksfunctie gekregen. In Lunetten is de laatste jaren een groot aantal niet levensvatbare bomen vervangen en een aantal bruggen is vernieuwd. Ook in 2016 gaat Stadswerken daar waar nodig populieren vervangen.

De laatste fase van het wijkgroenplan in Lunetten (vergroening van het hart van Lunetten tussen winkelcentrum en Musketon) wordt nog uitgevoerd. In 2016 wordt volgens de huidige plannen ‘t Goylaan ingericht als stadsboulevard met een negen meter brede groene middenberm.

In de spoordriehoek ten oosten van Lunetten wordt een ecologische aanpak voorbereid in samenwerking met Prorail en met name bewoners uit Lunetten. Met al deze ingrepen is de groene hoofdstructuur van Zuid vrijwel helemaal op orde.

Inzet gemeente: Stadswerken. Milieu en Mobiliteit.
Inzet partners: Bewoners, woningcorporaties, ProRail.

5.2 Schoon
De gemeente zal ook in 2016 ‘weesfietsen’ weghalen. Zij zal graffiti verwijderen op gemeentelijke objecten als bruggen, tunnels en geluidsschermen. We controleren de hoofdfietsroutes extra en verwijderen daar ook graffiti op lichtmasten en afvalbakken. Dit levert een schonere en opgeruimde openbare ruimte op.
Na de invoering van het nieuwe inzamelen in Lunetten, is deze werkwijze in 2015 ook in Hoograven ingevoerd. In 2016 bouwt Stadswerken een moderner en gebruiksvriendelijker afvalscheidingsdepot in Lunetten.

Inzet gemeente: Stadswerken.