Samenvatting

Wat willen we in 2016 bereiken: de beleidsprogramma’s samengevat

Programma Bewoners en Bestuur

Het college stelt bewoners, ondernemers en organisaties centraal. De kracht van de stad zijn de mensen. Bewoners zetten zich in voor elkaar en voor hun omgeving, dichtbij op straat- of buurtniveau, en verder weg, op stadsniveau of onderwerp. Zij zijn de motor. Bewoners maken de stad vanuit hun eigen motivatie, hun talenten en mogelijkheden. Het college zet in op het versterken van die kracht, om de samenleving samen te verbeteren. We maken ruimte voor inbreng, invloed en initiatief. In 2016 voeren we de agenda ‘Ruim baan voor initiatief’ samen met de stad verder uit, en faciliteren we sociaal ondernemerschap via de ‘social impact factory’. We maken gebruik van de kennis en kunde in de stad, onder andere via stadsgesprekken over horeca en onderwijsachterstanden, en leren van de ervaringen die we opdoen met nieuwe vormen van invloed voor bewoners, bijvoorbeeld op gemeentelijke bestedingen in de buurt. We wisselen kennis en ervaring uit in de vorm van stadsdebatten en expertbijeenkomsten.

Dienstverlening is het visitekaartje van de gemeente met als doel de Utrechter centraal te stellen. Daarom innoveren we richting een toegankelijke, vraaggerichte en efficiënte (digitale) overheid. We werken vanuit één fysiek, digitaal en telefonisch loket waar burgers en ondernemers terecht kunnen voor alle dienstverleningsprocessen. We zetten doelgericht instrumenten in om onze inwoners en ondernemers optimaal te begeleiden naar het voor hen meest passende kanaal of te ondersteunen in het gebruik van de verschillende kanalen. Samen met het Utrecht Brand Netwerk, een groeiend netwerk van partners in stad en regio, wordt de stad nationaal en internationaal beter op de kaart gezet. Daarbij zetten we extra in op de internationale economische branding, zodat meer bedrijven, bezoekers en bewoners Utrecht zien als gezonde, groene en slimme stad. Internationaal werken we verder aan onze ambitie om een gastvrije en gezonde stad te zijn: om in te wonen, te werken, te bezoeken, te studeren, te investeren en om mee samen te werken.

In het stedelijk gebied van Utrecht werken we op een ‘lichte en flexibele’ wijze samen met collega’s van andere gemeenten. In de unieke combinatie van grote economische concurrentiekracht en het hoogwaardige woon- en leefklimaat van de regio vinden we elkaar in U10 verband. Nu de BRU wordt opgeheven continueren we de netwerksamenwerking die in de U10 de afgelopen jaren ontstaan is

Programma Stedelijke Ontwikkeling

Wonen en ruimtegebruik

De populariteit van de Nederlandse steden en van Utrecht in het bijzonder neemt de komende decennia verder toe. Stedelijke ontwikkeling voorziet in de behoefte aan woonruimte en werkgelegenheid en verbetert de levenskracht van de stad. We kiezen voor groei door inbreiding en zien dat als kans voor het op peil houden en waar nodig brengen van de economische potentie, de kwaliteit van de openbare ruimte, het draagvlak voor openbaar vervoer en het gebruik van de fiets. Ontmoeten, gezond, slim en groen zijn daarbij de centrale thema’s. We herzien met dat doel de Nieuwe Ruimtelijke Strategie Utrecht (NRSU). We voorkomen dat door inbreiding de kwaliteit van de openbare ruimte onder druk komt te staan, onder meer door locaties te ontwikkelen waar ruimte aan de stad wordt teruggegeven zoals het Jaarbeursgebied en de Merwedekanaalzone. Ook transformatie van incourant vastgoed levert daaraan een belangrijke bijdrage. In het verlengde van de NRSU ontwikkelen we een financiële strategie. We blijven daarbij zoeken naar samenwerking met bewoners, ondernemingen en instellingen die bereid zijn samen verantwoordelijkheid te nemen. We bieden ruimte aan initiatieven en benaderen deze actief. In het project Beter Bestemmen sorteren we voor op de komst van de Omgevingswet en willen we binnen heldere kaders ruimte bieden aan initiatieven. De ontwikkeling van Utrecht voltrekt zich in een hoog tempo. In 2016 is de bouw van 3.300 nieuwe woningen gepland in zowel Leidsche Rijn als de andere wijken van de stad. Ook de ontwikkeling van het Science Park sluit aan op de economische potentie van Utrecht. In 2016 investeren corporaties in renovatie en nieuwbouw op basis van prestatieafspraken die we maken als vervolg op Bouwen aan de Stad voor de periode 2016-2019. In het verlengde van de Actualisering Woonvisie staan daarbij betaalbaarheid, beschikbaarheid, duurzaamheid en kwaliteit centraal. In buurten waar relatief veel kwetsbare mensen wonen, zoals Overvecht, Kanaleneiland, Ondiep en Zuilen-Oost, willen we de kansen van bewoners om mee te doen vergroten en duurzame verbeteringen realiseren.

We verwerven in principe geen terreinen behalve als daar zwaarwegende argumenten voor zijn. Het uitplaatsen van bedrijven gebeurt nog slechts incidenteel. In 2016 richten we ons op het realiseren van de geplande projecten in bestaande grondexploitaties en waar mogelijk het afsluiten ervan. Ontwikkelende partijen blijven geïnteresseerd in projecten voor studentenhuisvesting en middeldure huur. We verwachten dat in 2016 de bouw start van studentenhuisvesting aan de Fockema Andrealaan, in de Cartesiusdriehoek, en aan de Vliegend Hertlaan. Voor de realisatie van middeldure huurwoningen wordt in 2016 gewerkt aan diverse plannen zoals voor het Vendex-Praxis terrein, Centrum Overvecht en de Vliegend Hertlaan. Voor ouderen en mensen met beperkingen sturen wij op de levensloopgeschiktheid van de woningvoorraad. De extramuralisering en het scheiden van wonen en zorg veranderen de opgave op de woningmarkt. Het fysieke en sociale domein binnen de gemeente werken intensief samen om de opgave wonen en zorg verbonden aan te pakken. Het uitvoeringsprogramma richt zich op vijf onderwerpen: vraag en aanbod, spreiding van het aanbod over de stad, welkome wijken, woonruimteverdeling en transformatie van vrijkomend zorgvastgoed.

Leidsche Rijn en Stationsgebied

In Leidsche Rijn trekt de woningbouwproductie fors aan. Dat geldt zowel voor de bereidheid van partijen om te investeren in sociale en middeldure huurwoningen als in koopwoningen. Plannen voor Leeuwesteyn en Leidsche Rijn Centrum Oost liggen klaar om de aansluiting van Leidsche Rijn met de stad steeds meer gestalte te geven. Het winkelgebied van Leidsche Rijn Centrum is volop in aanbouw. In 2016 stroomt het water weer in het noordelijk deel van de Catharijnesingel. Dat is een mijlpaal in de bouwactiviteiten in het Stationsgebied die in 2016 hun hoogtepunt bereiken. De vernieuwde Stationshal, het nieuwe busstation West en de Moreelsebrug worden opgeleverd. Op basis van de door de gemeenteraad vastgestelde Toekomstvisie ‘A Healthy Urban Boost’ - voor het Jaarbeursgebied en het Lombokplein en omgeving wordt dit jaar de Structuurvisie aan de gemeenteraad voorgelegd.

Programma Duurzaamheid

We willen een aantrekkelijke, gezonde en veilige leefomgeving in de stad met schone lucht, zo weinig mogelijk geluidoverlast en een schone bodem. In het bodembeleid streven we naar duurzame benutting van de ondergrond door het gebruik maken en beschermen van de ondergrond als bron voor energie, opslag en drinkwater. We willen zuinig omgaan met energie en grondstoffen, zoveel mogelijk kringlopen sluiten en zorgen dat energie duurzaam wordt opwekt. Het energieplan markeert de start van een nieuw energie- en klimaatbeleid in Utrecht en is op een unieke manier tot stand gekomen. Het plan is gemaakt door 165 inwoners uit Utrecht tijdens het stadsgesprek energie. Met het energieplan willen we de verschillende onderdelen van de energietransitie realiseren en werkgelegenheid stimuleren. Daartoe smeden we als gemeente allianties met bewoners en bedrijven, zoals:

• met aannemers om woningen met nul op de meter te realiseren;
• met infrabeheerders voor een schone, duurzaam opgewekte, energievoorziening;
• met installateurs en scholen voor het opleiden van voldoende gekwalificeerd personeel;
• met andere (hogere) overheden om voor verduurzaming noodzakelijke wet- en regelgeving te krijgen om de WHO-normen voor gezonde lucht te kunnen realiseren;
• met financiële instellingen zoals banken om het investeren in duurzame energie aantrekkelijker te maken.

Programma Bereikbaarheid

Utrecht is een aantrekkelijke stad. Het aantal bewoners en bezoekers neemt toe, en daarmee de vraag naar mobiliteit. Utrecht staat voor een verdichtingsopgave en dat vraagt ook wat van de mobiliteit. De ruimte wordt schaarser en alleen in een duurzaam mobiliteitssysteem is er evenwicht tussen de behoefte aan een goede kwaliteit van de openbare ruimte en de behoefte aan mobiliteit. In feite is de omslag naar een duurzame mobiliteit gaande. Zo neemt het fietsgebruik in de stad toe. We kiezen voor fiets en voetganger als de belangrijkste vormen van vervoer in de stad. Op basis van een inventarisatie van voetgangersvoorzieningen, die wij samen met bewoners maken, starten we met de verbetering ervan. We verkennen onder andere in een stadsgesprek met stakeholders mogelijkheden voor de uitbreiding van het voetgangersgebied in de binnenstad. Op de Nachtegaalstraat en Burgemeester Reigerstraat bereiden we een herinrichting voor gericht op meer ruimte voor voetganger en fiets. In 2016 leveren we twee delen van de doorfietsroutes op, de Oosterspoorbaan en de Vechtroute fase 1. De verkeersveiligheidsmaatregelen in Vleuterweide zijn in 2016 gereed. Een schaalsprong in openbaar vervoer is nodig. We nemen deel aan de OV MIRT verkenning gericht op een betere ov-bereikbaarheid van De Uithof. Ondertussen werken we verder aan De Uithoflijn en aan de laatste schakels van het HOV-netwerk. In het coalitieakkoord staat dat binnenstedelijke verbindingswegen worden ingericht als stadsboulevard. Dit is een onderdeel van een duurzaam mobiliteitssysteem. Bij een stadsboulevard gaat de kwaliteit van de openbare ruimte hand in hand met de bereikbaarheid van bestemmingsverkeer. In 2016 is de herinrichting van ’t Goylaan in dit verband gereed. We werken aan het Integraal Programma van Eisen voor de westelijke stadsboulevard. Utrecht maken we samen en dat geldt ook voor een duurzaam mobiliteitssysteem. Met maatregelen op het gebied van mobiliteitsmanagement, schoon vervoer en goederen vervoer beogen wij inwoners, ondernemers en bezoekers aan de stad te prikkelen om (vaker) te kiezen voor schoon vervoer. Voorbeelden zijn het stimuleren van elektrisch vervoer, autodelen en schone bevoorrading, maar ook het stimuleren van verkeersveilig gedrag. Zo werken we samen aan een duurzaam mobiliteit systeem, dat toekomst-vast is.

Programma Openbare Ruimte en Groen

In 2016 gaan we de nieuwe plannen die de gemeenteraad heeft vastgesteld op gebied van water, afval en onderhoud kapitaalgoederen voortvarend uitvoeren. Door stromen van afval en water te sluiten, ontstaat grondstof uit afval en schoon water in de stad. De basis van een circulaire economie. De komende jaren wordt in heel Utrecht Het Nieuwe Inzamelen ingevoerd en de inzameling met zakken verder afgebouwd. Hiertoe creëren we meer mogelijkheden voor bewoners om afval gescheiden aan te bieden. Dit stimuleert het milieubewustzijn en het scheidingsgedrag van bewoners. Op deze manier neemt de hoeveelheid restafval af tot 245 kilogram per inwoner in 2016. De wijken Noordoost en een deel van Leidsche Rijn worden op het niveau van Het Nieuwe Inzamelen gebracht. De zakkeninzameling wordt verder vervangen door ondergrondse containers in de wijk Noordoost.

Stedelijk groen is een integrale opgave en kent vernieuwende aanpakken, waarbij we gebruik maken van de ideeën, inzet en de expertise van bewoners en lokale ondernemers. We voeren de wijkgroenplanprojecten uit van West, Binnenstad, Vleuten-De Meern en Leidsche Rijn. Ook realiseren we een aantal projecten die de stedelijke bomenstructuur verbeteren. In 2016 bekijken we met bewoners waar in de stad we het leefgebied van kwetsbare wilde bijensoorten kunnen verbeteren. Onze binnenstadsingel wordt bloemrijker. We plaatsen nestpalen voor ooievaars langs de Kromme Rijn. In Leidsche Rijn versterken we de populatie rugstreeppadden door de aanleg van een poel. Om de kolonies gierzwaluwen in de stad te versterken hangen we samen met gebouweigenaren extra nestkasten op.

Vergroening en het verhogen van de kwaliteit van het groen staan hoog op de agenda van bewoners van de stad. Bewonersinitiatieven kunnen hieraan een impuls geven. Ondersteuning om dergelijke initiatieven van de grond te laten komen, heeft dan ook prioriteit. Actieve en betrokken bewonersgroepen leveren een grote bijdrage door mee te werken en te denken over geschikte maatregelen om parken schoon te houden. Met Nederland Schoon en Utrecht Natuurlijk zetten we in 2016 in op bewustwording: op enkele scholen starten we voorlichtingspilots. Het streven is dat scholen zelf gaan bijdragen aan een schone schoolomgeving.

Naast een fors aantal rioolvervangingen worden in 2016 diverse grote rioolgemalen gerenoveerd (onder andere Rio Brancodreef en Kanaalweg). We voeren maatregelen uit om de lozingen op het oppervlaktewater vanuit de riolering terug te dringen. Een onderdeel is de realisatie van één bergbezinkbassin ter hoogte van de Rijnkade. We gaan op beperkte schaal door met het afkoppelen van verhard oppervlak, voornamelijk in samenwerking met diverse herontwikkelingsprojecten in de (kracht)wijken.

We werken elke dag aan wegen, bruggen, kades, muren, watergangen, groen, bomen, verkeersregelinstallaties, verlichting, landgoederen en begraafplaatsen. Een van de grotere projecten in 2016 is het groot onderhoud aan de Waterlinieweg. Omdat dit een belangrijke verkeersader is, kan overlast niet voorkomen worden. Het project voor grootschalig onderhoud aan de historierijke werven en wal- en kluismuren in de binnenstad is flink op stoom gekomen. In 2016 gaan we hiermee verder. Waar mogelijk behouden we de bomen op de wal- en kluismuren of vervangen we ze. In het kader van de verbetering van de woonomgeving wordt een groot aantal woonstraten aangepakt. Op basis van het bomenbeleid houden we de conditie van bomen goed in de gaten en vervangen we tijdig bomen met een slechte conditie of levensverwachting. Ook passen we groeiplaatsverbetering toe. Dit gebeurt in combinatie met de aanpak van overlast door boomwortelopdruk, herstraten en – waar nodig – vervanging van riolering.

Programma Economie

Utrecht bruist van de initiatieven, slimme ideeën en kansen die de Utrechtse economie vooruit kunnen helpen. Er is een enorme dynamiek gaande in de stad die zichtbaar wordt door het toenemende aantal startende, creatieve, sociale en/of innovatieve bedrijven. Trends op het gebied van digitalisering versterken deze dynamiek. Waar elders sprake is van krimp van de bevolking, groeit de relatief jonge Utrechtse bevolking op termijn door naar een stad van tenminste 400.000 inwoners. Zij willen in Utrecht wonen, werken en recreëren. Samen met onze partners in de Economic Board Utrecht (EBU) en het Utrecht Science Park kunnen we een verbindende rol spelen om (startende) ondernemers en (maatschappelijke) instellingen in staat te stellen kansen te benutten op het gebied van circulaire economie (‘groen’), gezondheidseconomie (‘gezond’), digitalisering (‘slim’) en de kruisbestuivingen daartussen. Door publieke en private kennis, kunde en kapitaal slim te combineren, zetten we maatschappelijke uitdagingen via innovatieve oplossingen om in economische kansen. Een innovatief en internationaal vestigingsklimaat is belangrijk om enerzijds nieuwe werkgelegenheid aan ons te binden, anderzijds om Utrechtse bedrijven in staat te stellen internationaal door te groeien. Onze internationale agenda en city marketing is daarbij leidend. Dit biedt kansen om de positieve effecten van de Tour de France te verzilveren door meer buitenlandse bezoekers naar Utrecht aan te trekken.

Programma Werk en Inkomen

Samen dragen we bij aan de doelstelling dat alle Utrechters werken of participeren naar vermogen. Dit doen we niet alleen, maar samen met onze partners: werkgevers, sociale ondernemers, ketenpartners en regiogemeenten. We ondersteunen en faciliteren werkzoekenden in hun beweging naar meer zelfredzaamheid en participatie en leggen intensieve verbindingen met werkgevers. We willen vereenvoudigen en vernieuwen. De focus ligt op wat de werkzoekende wel kan en we compenseren wat hij niet kan. We intensiveren de samenwerking met sociaal ondernemers. Hiermee leveren we op een ondernemende en innovatieve manier een bijdrage aan het terugdringen van werkloosheid en het bieden van kansen aan de groep Utrechters die nog geen (betaald) werk hebben.

Samen met de overige gemeenten in de arbeidsmarktregio, zetten we de aanpak jeugdwerkloosheid voort. Nog meer dan de voorgaande jaren richten we ons op jongeren in kwetsbare posities. Door het verstrekken van een bijstandsuitkering bieden we mensen (tijdelijk) een vangnet. We zetten alles op alles om de instroom te beperken en de uitstroom te bevorderen. Ook tijdelijke uitstroom is daarbij waardevol. Ons uitgangspunt bij het verstrekken van bijstandsuitkeringen is dat we aansluiten bij de arbeidsmarkt en bij de weg naar werk of participatie. We kijken naar wat er nodig is om de weg naar werk of participatie makkelijker te maken en nemen belemmeringen weg. De behoefte van de bijstandsgerechtigde staat daarbij centraal.

In 2016 voeren we de vernieuwde armoedeaanpak in Utrecht uit. We focussen op preventie en vroegsignalering, aandacht bij schulden, vereenvoudiging, lobby richting het Rijk en het stimuleren van maatschappelijke allianties en initiatieven. Met betrekking tot schulddienstverlening werken we aan het verder versterken van de samenwerking met verschillende partijen in de stad. De focus ligt in 2016 op het verder vormgeven van de samenwerking met de Buurtteams zodat er een sluitende keten ontstaat.

Programma Onderwijs

Voor onderwijs blijven we werken aan optimale kansen voor alle leerlingen om hun talenten te ontwikkelen. In 2016 ronden we de Masterplannen voor het primair en (speciaal) voortgezet onderwijs af. Als vervolg hierop starten we met de uitvoering van het Meerjarenperspectief Onderwijshuisvesting. We verhuizen het OPDC (de Utrechtse School) naar hun definitieve permanente locatie aan de van Lieflandlaan. Tevens gaat de bouw van de kinderclusters in Overvecht van start.

Bij het leerlingenvervoer werken we samen met ouders aan de monitor van de kwaliteit van leerlingenvervoer. Met de schoolbesturen ontwikkelen we een kader voor het onderwijsachterstandenbeleid voor de periode na 2016. We blijven inzetten op 95% bereik in de voorschool. Met de onderwijsimpuls stimuleren we innovatie en versterking van de onderwijskwaliteit met name in het voortgezet onderwijs. In de agenda ‘School Werkt’ begeleiden we met alle partners jongeren bij hun schoolloopbaan. Persoonlijke begeleiding met bijvoorbeeld een overstapcoach is één van de middelen die we hiervoor inzetten. Vanuit de nieuwe visie op de 21ste eeuw implementeert de bibliotheek haar ondernemersplan. Tevens gaan we door met de voorbereidingen van de voorgenomen verhuizing van de centrale bibliotheek naar de locatie Neude.

Programma Maatschappelijke Ondersteuning

Utrecht wil een sociale, vitale stad zijn waar inwoners zich bij elkaar en hun buurt betrokken voelen en zich hiervoor actief inzetten. Daarom investeren we in 2016 verder in de sociale basis van de stad. We ondersteunen inwonersinitiatieven en koppelen via de Social Impact Factory ondernemers aan maatschappelijke initiatieven zodat deze meer kans van slagen hebben. Inwonersinitiatieven kunnen gebruik maken van een breed aanbod van welzijnsaccommodaties. Met behulp van een tevredenheidsonderzoek bekijken we in 2016 waar we kunnen verbeteren om deze plekken nog beter aan te laten sluiten op wensen van inwoners.

Hiernaast vergroten we de mogelijkheden voor mensen met een beperking: we zorgen voor meer beweegmaatjes en extra aanbod om te leren omgaan met de digitalisering van onze samenleving. We onderzoeken aan de hand van een pilot wat kwetsbare Utrechters helpt om het vrijwilligerswerk te vinden dat bij hen past en welke begeleiding belangrijk is om dit met plezier te doen. En omdat zinvolle daginvulling belangrijk is om je goed te voelen en eenzaamheid tegen te gaan, zorgen we voor meer dan 6000 plekken waar kwetsbare Utrechters zonder indicatie terecht kunnen voor ontmoeting en activiteiten die zij zoveel mogelijk zelf vormgeven. Op deze manier maken we een beweging naar voren: een stad waarin we zorg hebben voor elkaar, knelpunten voorkomen en ondersteuning zoveel mogelijk in ‘het gewone leven’ bieden.

Deze ‘beweging naar voren’ kan niet zonder goede ondersteuning van mantelzorgers. In 2016 zorgen we voor extra ondersteuning in de vorm van onder andere scholing, coaching en lotgenotengroepen. Zo helpen we 500 tot 1000 mantelzorgers om hun naaste te ondersteunen. Hiernaast zetten we in op meer en andere respijtzorg en dagen het veld uit om hierin nieuwe oplossingen te vinden die aansluiten bij wat mantelzorgers als helpend ervaren.

Voor iedere Utrechter die dit nodig heeft, is goede sociale basiszorg dichtbij huis beschikbaar. We investeren extra middelen hierin zodat ondanks het toegenomen aantal cliënten deze ondersteuning zonder wachtlijsten beschikbaar is. Door de pilot wijkverpleging van Zilveren Kruis in onze stad verwachten we dat we een nog sterkere samenwerking met deze belangrijke partners kunnen bereiken en inwoners gezamenlijk beter kunnen ondersteunen.

In de aanvullende zorg zetten wij in op verdere vernieuwing. Dit doen we door te leren in de praktijk en door samenwerking met en participatie van cliënten, mantelzorgers, aanbieders, zorgverzekeraars, huisartsen enz. In 2016 starten we een pilot voor mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen en nemen wij deel aan een stedelijk plan ouderen. Door deze brede aanpak kan innovatie plaatsvinden over grenzen van systemen en zorgwetten heen. Ook zetten we concrete stappen in de versterking van de cliëntregie, door het al in 2015 gestarte ontwikkeltraject voort te zetten. Uiteraard doen we dit samen met cliënten en aanbieders. Op deze manier wordt ook een meer bij inwoners aansluitende invulling van kwaliteitscriteria ontwikkeld. Deze vernieuwing wordt doorgetrokken naar de monitoring, waarvan vanaf 2016 cliëntervaringen onderdeel zijn. In de inkoopstrategie aanvullende zorg 2017 staat verdere transformatie in het sociale domein centraal en integreren we waar mogelijk de opbrengsten van deze ontwikkelingen.

Programma Jeugd

De algemene programmadoelstelling ‘kinderen in de stad groeien gezond en veilig op en kunnen zich daarbij maximaal ontwikkelen en ontplooien’ verwoordt de gemeentebrede ambitie voor de Utrechtse jeugd. Dit betekent dat er vanuit andere programma’s bijgedragen wordt aan de verwezenlijking van deze doelstelling. Te denken valt aan de programma’s Maatschappelijke Ondersteuning, Volksgezondheid, Sport, Onderwijs en Veiligheid.
Tegelijkertijd draagt het programma Jeugd bij aan het realiseren van doelstellingen van andere programma’s, bijvoorbeeld op het gebied van de aanpak jeugd en veiligheid. Ook draagt het programma Jeugd op verschillende manieren bij aan de collegedoelstelling ‘Werken aan werk’. Binnen het Gewoon Opvoeden wordt jongerenwerk ingezet om jongeren te stimuleren hun opleiding af te maken en een startkwalificatie te behalen. Ook ondersteunt het jongerenwerk de jongere bij het vinden van een stageplek en ondersteunt het jeugdteam van de buurtteamorganisatie jongeren op het MBO. Veder is binnen de contracten bij de aanbieders van de aanvullende zorg de bepaling Social Return opgenomen. Dit houdt in dat 5% van de contractwaarde bij aanbieders ingezet dient te worden ten behoeve van de sociale infrastructuur. Hierbinnen kan de mogelijkheid worden bekeken om jonge werkzoekenden aan werk of een ervaringsplaats te helpen. De Gemeente Utrecht is vanaf 2015 verantwoordelijk voor de gehele Zorg voor Jeugd. Voor de inrichting en organisatie hiervan is het Utrechts model ontwikkeld.

Dit model gaat uit van de volgende leidende principes:

• Gewoon Opvoeden in plaats van problematiseren.
• Het gezin in het dagelijks leven is het uitgangspunt.
• De inhoud staat centraal, niet het systeem.
• De veiligheid van het kind vormt altijd de ondergrens.
• Het Buurtteam vormt de spil in het Utrechts model en zorgt zowel voor de inzet van de basiszorg als voor het betrekken van gespecialiseerde jeugdhulp en SAVE.

In 2016 richten we het Utrechts model Zorg voor Jeugd verder in en versterken we de beweging: van de Aanvullende zorg naar de buurtteams en van de buurtteams naar het Gewoon Opvoeden. De focus van de buurtteams in 2016 ligt op het verder vormgeven van de samenwerking met de andere partijen in het Utrechtse zorglandschap. Consultatie van specialisten uit de aanvullende zorg, of samenwerking waarbij specialisten uit de aanvullende zorg ondersteunend aan de gezinswerker opereren, moeten de buurtteams in toenemende mate in staat stellen om cliënten dichtbij huis te ondersteunen. Om het Gewoon Opvoeden te versterken en de zorg door de Buurtteams te ontlasten, wordt vanuit de aanvullende zorg praktische ondersteuning geboden. Praktische ondersteuning wordt ingezet door bijvoorbeeld in te spelen op problemen rond financiën en wonen, door inzet van respijtzorg en door het versterken van draagkracht daar waar ouders (tijdelijk) kampen met lichamelijke, verstandelijke of psychische beperkingen. Naast praktische ondersteuning wordt gespecialiseerde jeugdhulp ingezet (aanvullend op het aanbod binnen het Gewoon Opvoeden en de Buurtteams). Deze vorm van aanvullende zorg heeft een kwalitatief goed, effectief en zo efficiënt mogelijk georganiseerd aanbod voor vragen waarin de basiszorg niet kan voorzien. In 2015 hebben we, met het oog op continuïteit van zorg budgetgaranties gegeven aan de aanbieders van aanvullende zorg en jeugdhulp. In 2016 maken we nieuwe afspraken met deze aanbieders. In lijn met het Utrechtse model vindt een verschuiving plaats van middelen uit de aanvullende zorg naar de buurtteams. Ook realiseren we een forse bezuiniging (in 2017 volgt een derde en laatste taakstelling, verbonden aan de invoering van de Jeugdwet). Deze uitgangspunten voor de inkoop van de aanvullende zorg zijn vastgelegd in de ‘inkoopstrategie jeugdhulp 2016’ (vastgesteld in de gemeenteraad op 9 juli 2015).

Programma Volksgezondheid

Utrecht wil een stad zijn waar inwoners gezond en veerkrachtig zijn. Deze waarde komt voort uit gesprekken met bewoners, experts en maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven en is een gedeelde ambitie waaraan iedereen bijdraagt. Vanuit alle programma’s dragen wij bij aan gezondheid van inwoners en een gezonde stad. Vanuit het programma Volksgezondheid werken we hier aan vanuit de drie hoofdlijnen: Gezonde Stad, Gezonde Wijk en Gezonde Start. Bij Gezonde Stad ligt de focus op het inzetten van gezondheidsexpertise voor de gezonde (ruimtelijke en sociale) leefomgeving en onderzoek dat bijdraagt aan (kennis over) gezondheid in de stad. Bij Gezonde Wijk richten we ons vanuit een brede gezonde buurtbenadering op die wijken en buurten waar de gezondheidsachterstanden het grootste zijn. Bij Gezonde Start ligt de focus op het gezond en veilig opgroeien en ontwikkelen van kinderen.

Programma Veiligheid

We werken samen aan een stad waar mensen veilig zijn en zich veilig voelen. De gemeente heeft de regie op de lokale veiligheid, maar de verantwoordelijkheid dragen we samen met bewoners, ondernemers, instellingen en organisaties en met onze professionele veiligheidspartners van het Openbaar Ministerie, politie en de Veiligheidsregio Utrecht.

In het Integraal Veiligheidsplan 2015-2018 staan de doelen die de gemeente op het terrein van veiligheid nastreeft voor de komende 4 jaar. De prioriteiten in de aanpak zijn de High Impact Crimes (woninginbraak en geweld) en jeugdoverlast en –criminaliteit. Deze prioriteiten sluiten aan bij de wijkambities voor veiligheid die samen met bewoners en ondernemers tot stand zijn gekomen, en bij de prioriteiten van de regionale veiligheidsstrategie. Naast deze twee prioriteiten richten we ons op de thema’s Veilige Wijken, Openbare Orde en Maatschappelijke Onrust, Georganiseerde Ondermijnende Criminaliteit en Fysieke Veiligheid. We richten ons in de verschillende aanpakken op de feitelijke veiligheid en de subjectieve veiligheid (veiligheidsbeleving). Onze uitgangspunten daarbij zijn dat de aanpak integraal is, dat beleid en uitvoering naadloos op elkaar aansluiten en zicht uitstrekken tot alle schakels in de veiligheidsketen, en dat we werken met een delictgerichte-, gebiedsgerichte en persoonsgerichte aanpak. We betrekken daarbij steeds meer alle relevante partners en werken informatiegestuurd en met een flexibele inzet van mensen en middelen. Aan de basis van een stad waar mensen veilig zijn en zich veilig voelen, dragen diverse andere programma’s in belangrijke mate bij. Bijvoorbeeld waar het gaat om een schone, hele en goed ingerichte openbare ruimte, om de jeugd, om gezondheid, werk en welzijn. VTH (Vergunningen, Toezicht en Handhaving) levert een belangrijke bijdrage aan het gehele programma Veiligheid op het gebied van vergunningverlening en toezicht en handhaving op de bebouwde en onbebouwde ruimte.

Programma Cultuur

2016 is het laatste jaar van de huidige cultuurnota. De voorbereidingen voor de nieuwe periode zijn in volle gang. In 2016 vindt de aanvraagprocedure voor de Cultuurnota 2017-2020 plaats. De Uitgangspuntennotitie 2017-2020 vormt hiervoor het inhoudelijk kader. Aanvragen kunnen tot 1 februari 2016 worden ingediend, waarna de Adviescommissie Cultuurnota 2017-2020 in mei advies uitbrengt. Vervolgens maakt de Nota Subsidievoorstellen met een subsidieverdeelbesluit onderdeel uit van de behandeling van de Programmabegroting 2017. De aanpak van het geluidslek in TivoliVredenburg tussen de popzaal en de kamermuziekzaal is succesvol gebleken. In de eerste helft van 2016 brengt een werkgroep van onafhankelijke externe deskundigen via de brede Adviescommissie Cultuurnota 2017-2020 een advies uit met daarin een evaluatie van de functie en positie van TivoliVredenburg en de beoordeling van de subsidieaanvraag 2017-2020. Binnen het broedplaatsenbeleid kunnen initiatiefnemers een beroep doen op het ingestelde Borgstellingsfonds Broedplaatsen. We stimuleren de ontwikkeling van broedplaatsen met daarbij aandacht voor binnenstedelijke locaties in ontwikkeling, zoals de tweede Daalsedijk, Rotsoord en de Cartesiusdriehoek. Utrecht weet zich al sinds jaar en dag te onderscheiden met spraakmakende en vernieuwende kunstprojecten in de openbare ruimte. Het jaar 2016 vormt in dat kader een nieuw hoogtepunt, met onder andere een grote kunstmanifestatie in het Stationsgebied en de start van een bijzonder kunstprogramma in het Utrecht Science Park. Wij verwachten in 2016 een uitwerking van de voorgenomen samenwerking tussen Stichting Cultuurpromotie Utrecht en Toerisme Utrecht. Het culturele aanbod, en daarmee de attractiviteit van de stad, willen we optimaal promoten.

Programma Sport

Utrecht bouwt aan een gezonde toekomst. Sport en bewegen draagt daar aan bij. We blijven daarom inzetten op het vergroten van de sportdeelname van onze bewoners. Daarbij hebben we speciale aandacht voor de jeugd en kwetsbare Utrechters. Samen sporten en bewegen draagt optimaal bij aan een gezonde leefstijl; aan fysieke en sociale gezondheid. We onderzoeken binnen de sport welke mogelijkheden er liggen om te werken aan werk. De studentensport wil haar maatschappelijke bijdrage vergroten en aansluiten bij de sportstimulering. We blijven investeren in voldoende en goed gespreide sportaccommodaties. Waar mogelijk investeren we in duurzame en energiezuinige maatregelen. In navolging op de meerjarenplannen voor de sportvelden en de binnensportaccommodaties komen we in 2016 met een nieuwe visie op de zwembaden. Nu de gebruiksvoorwaarden maatschappelijk vastgoed zijn vastgesteld komen we met een plan om de vitaliteit van de sportverenigingen te vergroten en gaan we het tarievensysteem voor sportaccommodaties transparanter en eenduidiger vormgeven. We starten de pilot zelfbeheer van een sporthal en gaan op zoek naar meer mogelijkheden om sportaccommodaties multifunctioneler in te zetten en ruimte te creëren voor maatschappelijke inzet vanuit de sport. Samen met de G5, WVS en NOC*NSF werken we samen aan krachtige sportevenementen met een internationale uitstraling. We starten met de organisatie van het EK vrouwenvoetbal 2017 met daaraan gekoppelde site-events.

Programma Vastgoed

De missie van de gemeente is om activiteiten te accommoderen die een bijdrage leveren aan de Utrechtse gemeentelijke doelstellingen van de verschillende beleidssectoren. De gemeente Utrecht levert efficiënte en optimale vastgoeddienstverlening aan klanten, bestuur en beleid.
We beheren accommodaties en (laten) realiseren met een maatschappelijke toekomstwaarde in dienst van gemeentelijke beleidsdoelen. Dit doet zij door:

• het beoogde maatschappelijk rendement mogelijk te maken;
• het maatschappelijke vastgoed duurzaam en flexibel te laten functioneren;
• de ruimtelijke, functionele en financiële kwaliteit te optimaliseren;
• integraal portefeuillemanagement uit te voeren.

We streven voortdurend naar verbetering in de organisatie, het beheer en de exploitatie. Dat is mogelijk omdat we vastgoed gebundeld hebben. In de Utrechtse situatie is een enorme verbeterslag gemaakt:

• Al het vastgoed is ondergebracht bij één organisatieonderdeel: de Utrechtse Vastgoed Organisatie (UVO). Dat betekent bundeling van expertise, overzicht over totale vastgoedportefeuille en gezamenlijke inkoop. Er is inmiddels gekozen voor de tool VastgoedMaps om dit overzicht in de portefeuille te tonen.
• Het vastgoed zal steeds meer worden gestuurd vanuit KPI’s (b.v. leegstand en bezetting). Deze zullen in het MPUV worden gerapporteerd.
• In de kadernota Vastgoed is vastgelegd dat alle gebruikers van het vastgoed die een bijdrage leveren aan gemeentelijke doelstellingen een kostendekkende vergoeding wordt gevraagd en alle overige gebruikers betalen een marktconforme huur; er is de mogelijkheid om maatwerk te leveren, daarover zal dan jaarlijks in het MPUV worden gerapporteerd aan de gemeenteraad.
• De totale vastgoedportefeuille is goed in beeld en wordt jaarlijks verantwoord in het Meerjaren Perspectief Utrechts Vastgoed (MPUV).
• Panden die niet bijdragen aan gemeentelijke doelstellingen worden verkocht, tenzij verkoop een negatief resultaat heeft op de begroting.
• Te lage bezetting wordt aangepakt door het maken van huisvestingsplannen per programma. Door middel van herschikking van functies, renovatie, nieuwbouw waar noodzakelijk en herontwikkeling naar andere functies wordt de effectiviteit en kwaliteit van het vastgoed verhoogd.
• Verduurzaming van het vastgoed is een belangrijk speerpunt. Samen met de huurders worden er (onderhoud) momenten gezocht om de maatregelen uit te voeren en te voldoen aan de gemeentelijke ambities.

In 2016 wordt de UVO gesplitst in een strategisch tactisch deel en een uitvoerend deel, conform het voornemen in het collegeprogramma. Daarmee krijgt het uitvoerende deel meer ruimte om effectief en efficiënt de taken uit te voeren en wordt het strategisch tactisch deel nog dichter bij de beleidsonderdelen geplaatst.