Mobiliteitsmanagement
De Gebruiker Centraal heeft een doelgroepgericht aanpak voor mobiliteitsmanagement. Maatregelen sluiten aan bij mobiliteitsbehoeften van bewoners, bedrijven en bezoekers en bij de behoeften van de gebruikers van de openbare ruimte. Binnen mobiliteitsmanagement worden de volgende doelgroepen onderscheiden:

• Inwoners; voorbeelden zijn de campagne gericht op nieuwe inwoners en de campagne Slimme mobiliteit bij ‘levensveranderende’ momenten (in lijn met de Beter Benutten Vervolg maatregel Pak het moment).
• Jeugd; campagne Lekker lopen, fijn fietsen, ov-actie gericht op jongeren en in fietsexamens in de wijk. Voor de jeugd ontwikkelen we samen met experts een lesprogramma over verkeersveiligheid voor basisscholen en middelbare scholen.
• Bezoekers; in 2016 ligt de focus op online communicatie over de bereikbaarheid van de stad.
• Werknemers en werkgevers: platforms zoals U15 versterken, faciliteren van het opstellen van bereikbaarheidsprofielen van medewerkers. We stimuleren het gebruik van e-bikes.
• Bezoekers groene recreatiegebieden; bewegwijzering en promotie van recreatieve fietsroutes.

De Gebruiker Centraal bevat ook een aantal pilots in de openbare ruimte. In dit kader vindt in 2016 de herinrichting vijfsprong Adriaan van Ostadelaan en van de Tolsteegsingel - Maliesingel plaats.

Voor diverse groepen verkeersdeelnemers willen wij gewenst verkeersveilig gedrag faciliteren. Wij zoomen bijvoorbeeld in op het gedrag van bromfietsers, ouderen op e-bike en op risicogedrag zoals smartphonegebruik, door rood licht rijden en te hard rijden. In het kader van citymarketing promoten wij ook in 2016 Utrecht als fietsstad.

Schoon Vervoer
Het actieplan Schoon Vervoer (2015-2020) is gericht op duurzame verschoning van voertuigen, vaartuigen en overige mobiele bronnen. Ons speerpunt blijft het stimuleren van elektrisch vervoer, met als uitgangspunt: ‘elektrisch, tenzij het echt niet anders kan’. Waterstof zien wij ook als een vorm van ‘elektrisch’, al zien we de ontwikkelingen in deze richting meer op de (middel)lange termijn tot stand komen. We faciliteren en stimuleren volledig elektrisch vervoer (ook ten opzichte van hybride), inclusief waterstof voor (middel)zwaar vervoer. De oplaadinfrastructuur wordt uitgebreid en efficiënter gebruik hiervan wordt gestimuleerd, ook stimuleren we oplaadinfra bij bedrijven en particulieren. Gebruik van e-scooters (waar mogelijk in combinatie met de sloop van brandstofscooters) wordt gestimuleerd, in aansluiting op het actieplan Scooter. We richten ons op schoner openbaar vervoer (bussen) en veelgebruikers in de stad (taxi’s, bestelverkeer), bijvoorbeeld met de maatregel ‘schone taxi’s op de busbaan’. Initiatieven van bewoners en bedrijven voor schone, duurzame mobiliteit worden ondersteund, we benaderen hen pro-actief en werken met hen samen. Er wordt gekeken naar mogelijkheden om scheepvaart te verschonen, in het kader van de motie ‘Vervoer over water’. We maken een plan van aanpak voor het verder stimuleren van autodelen en de verschoning van de voertuigen die daarvoor worden ingezet. We voeren de handhaving van de milieuzones voor personen-, bestel- en vrachtverkeer uit, als stok achter de deur, om verschoning van de voertuigen daadwerkelijk tot stand te brengen. Jaarlijks evalueren wij de effecten van de milieuzone op basis van actuele monitoringsgegevens, waarbij we ook bekijken of de reikwijdte van de zones moet worden aangepast. De invoering van de taxiverordening voor het taxikeurmerk in 2015 heeft als doel de kwaliteitsverbetering van het taxivervoer in de stad. In 2016 evalueren we samen met de taxibranche het effect van het keurmerk op het taxivervoer in de stad.

Goederenvervoer
We voeren de maatregelen uit van het Actieplan Goederenvervoer 2015 – 2020. Bij de stadsdistributie richten wij ons op zero-emission stadslogistiek (ZES) in 2020. In het kader van goed en schone stadsdistributie zal het project Stop & drop (bevoorrading van horeca vanaf een centrale locatie waar de koelwagens aan de stekker staan) bij succes in 2016 worden uitgebreid naar andere doelgroepen. Op basis van de samenwerking met stakeholders in 2015 en het onderzoek naar de stand van zaken van stadsdistributie zullen we in 2016 projecten uitvoeren om te komen tot ZES in 2020. In afstemming met economische en ruimtelijke factoren en belangen wordt geprobeerd een optimalisatie te bereiken van de stadsdistributie die bijdraagt aan de leefbaarheid en het verblijfsklimaat in de binnenstad. In het kader van schone bouwlogistiek stimuleren en faciliteren wij het gebruik van de twee bouwlogistieke centra van de stad.
In het kader van consumentenlogistiek starten in 2016 de eerste projecten. In Lage Weide worden de kansen voor een LOP (logistiek Ontkoppel Punt – schakelpunt voor grote vrachtwagens op lange routes en kleinere voor in de steden) geïnventariseerd. In 2016 zal dit worden uitgewerkt tot een definitief plan.

Verkeersmanagement
In het kader van verkeersmanagement kijken we al samen met bewoners welke verkeerlichten overbodig zijn of beter (lees: fietsvriendelijker) afgesteld kunnen worden. Verder zoeken we actief naar innovatieve manieren om wachttijden te verkorten of - als verkorten niet kan – te veraangenamen. Pilots en experimenten wijzen uit wat het beste werkt, zonder dat de veiligheid in het geding komt. We gebruiken de Beter Benutten Vervolg – Coöperatief-Intelligente Transport Systemen co-financiering voor projecten die deze werkwijze ondersteunen met innovatieve gereedschappen. Daarnaast bedenken en beproeven we voorspellende verkeersmanagement maatregelen. Met andere woorden niet wachten tot er een file is en dán pas reageren maar proberen dat vóór te zijn door innovatieve monitoring.

In 2016 zijn de resultaten bekend van de inventarisatie van voetgangersvoorzieningen in de stad, één van de maatregelen van het actieplan Voetganger. Bij deze inventarisatie is onder meer gebruik gemaakt van een meldpunt. Op basis van de resultaten worden verbeteringen in het voetgangersnetwerk doorgevoerd. In een stadsgesprek kijken we samen met stakeholders naar een uitbreiding van het voetgangersgebied in de binnenstad. We starten in 2016 met de voorbereiding van een herinrichting van de Voorstraat – Wittenvrouwenstraat. Met als doel om deze straten een inrichting te geven die past bij het huidige gebruik ervan. Om de zuidelijke deel van de binnenstad met het nieuwe Randstadspoorstation Vaartsche Rijn te verbinden treffen we voorbereidingen voor de aanleg van de langzaam- verkeerroute via de Ooster- en Westerkade, inclusief oversteek Ledig Erf. De nadruk ligt hier dus bij de fietser en de voetganger.

In 2016 worden de laatste stukjes van de Top 5 fietsroutes uitgevoerd. Wij starten ook met de uitvoering van het laatste onderdeel van de Herenroute (Malieblad, Maliebaan en de kruising met de Burgemeester Reigerstraat). Het promoten van deze alternatieve route wordt voortgezet. We werken verder aan de voorbereiding en uitvoering van de doorfietsroutes. De route over de voormalige Oosterspoorbaan wordt in 2016 aangelegd. Fase 1 van de route langs de Vechtoevers is ook in 2016 gereed. Een gedeelte van de fietsroute om de Binnenstad Oost wordt uitgevoerd bij de herinrichting van de Tolsteegsingel / Maliesingel (zie De Gebruiker Centraal). De aanleg van de overige delen van deze fietsroute bereiden wij voor. De realisatie van de Fietsbrug over het Amsterdam–Rijnkanaal en de bouw van de basisschool is in 2015 van start gegaan. De oplevering van de school staat gepland voor 2016 en de brug in 2017. De aanpak van de verkeersregel installaties (VRI’s) wordt gecontinueerd (zie onder Verkeersmanagement). De pilot met de exploitatie van de OVT-stalling aan het jaarbeursplein van gemeente, ProRail en NS die loopt tot mei 2016, willen wij verlengen en verbreden met de Ooststalling die nu wordt gebouwd en de Knoopstalling die in 2017 klaar is. Hierover lopen onderhandelingen met het Rijk en NS. Het fietsenrouteinformatiesysteem in het stationsgebied en de binnenstad is in 2015 met succes in gebruik genomen. Wij breiden dit systeem in 2016 uit met verwijzingen naar de pop-up stallingen. Eind 2016 komen met de stalling op het Neude onder het ‘oude postkantoor’ minimaal 500 extra plekken beschikbaar. We blijven zoeken naar aanvullende (inpandige) fietsparkeeroplossingen op de hot spots, Janskerkhof, Ledig Erf, Vredenburg en Lucas Bolwerk

Verkeersveiligheid
Het actieplan verkeersveiligheid richt zich op het bevorderen van verkeersveilig gedrag en op het oplossen van de grootste verkeersveiligheidsknelpunten. In de paragraaf van De gebruiker Centraal staat een aantal maatregelen gericht op verkeersveilig gedrag. Verkeersveilig gedrag kan ook gestimuleerd worden door de inrichting van de straat. In 2016 zetten we in op het inrichten van woongebieden als 30 kilometer/u en op veilige schoolomgevingen. In de ontwerpfase van infraprojecten introduceren wij een zogenaamde stresstest waarmee wordt getoetst hoe veilig het ontwerp is in verschillende situaties. We willen de belangrijkste knelpunten in de verkeersveiligheid oplossen. Op een aantal locaties in de stad worden de komende jaren maatregelen getroffen om de verkeersveiligheid te verbeteren. Denk hierbij aan de verkeerssituatie rond Winkelcentrum Vleuterweide, De Laan van Nieuw Guinea, Willem van Noordplein en de Parkzichtlaan – Crouweldijk.

Samen met de Provincie Utrecht leggen wij De Uithoflijn aan, een trambaan tussen Utrecht CS en De Uithof. Deze tram zal in 2020 45.000 reizigers per dag van en naar De Uithof vervoeren en dat komt ten goede aan de bereikbaarheid van de regio en de leefbaarheid langs het tracé. Voor de aanleg van De Uithoflijn is een gezamenlijke projectorganisatie Uithoflijn (Provincie en gemeente) opgericht. De aanleg van de Uithoflijn vordert gestaag. Inmiddels is de onderbouw voor de Uithoflijn vanaf Adama van Scheltemabaan tot aan de Sorbonnenlaan in De Uithof opgeleverd aan de Projectorganisatie Uithoflijn. De inpassing van de trambaan is nagenoeg gereed. Wat nog resteert, is de herinrichting van de Pelikaanstraat en Vaartsestraat. Deze worden in de loop van 2016 grotendeels afgerond. Dan worden ook de bergingen, buurstallingen en commerciële ruimtes onder trambaan in gebruik genomen.

Eind 2014 heeft het algemeen bestuur van BRU ingestemd met de gunning van de traminfrastructuur en het trammaterieel. Het contract voor het materieel is begin 2015 getekend. Het contract voor de realisatie van de traminfrastructuur is eind 2014 getekend. De opdracht aan de aannemer omvat de ‘engineering en construct’ van met name de tramrails, bovenleiding en haltes. De planning is dat de aannemer eind 2015 van start gaat met de aanleg van de traminfrastructuur. Tot die tijd werkt de aannemer de plannen verder uit. De aanleg van de gecombineerde bus- trambaan in het Stationsgebied is al van start gegaan. De planning is dat deze medio 2016 gereed is. Pas dan kunnen de bushaltes verplaatst worden naar het busstation aan de Jaarbeurszijde, zodat er ruimte ontstaat voor de werkzaamheden aan het tram- busstation aan de binnenstadszijde. De planning is dat de Uithoflijn medio 2018 in exploitatie wordt genomen. De aanleg van de busbaan Dichtersbaan is in volle gang. De werkzaamheden liggen op schema. Deze busbaan is vanaf 2016 nodig als vervanging voor de busbaan Adama van Scheltemabaan, waar in de toekomst de tram komt te lopen.

De realisatie van het HOV-tracé door Leidsche Rijn Centrum is met de bouw van dit centrum van start gegaan. Wij verwachten dat beide tracédelen N40 en N50 aan het eind 2016/begin 2017 gereed zijn. Parallel aan de aanleg van de HOV baan N50 loopt de bouw van het bijbehorende busstation Leidsche Rijn Centrum en de aanleg van de Vleutensebaan. Van de HOV-Zuidradiaal ontbreken nog busbaan Transwijk en busbaan Dichterswijk, dus het tracédeel vanaf de Churchilllaan tot aan de Croeselaan. Voor deze tracés zijn de voorbereidingen zover gevorderd dat naar verwachting de aanbesteding van de busbaan Transwijk in 2016 kan plaatsvinden en het ontwerp van de busbaan Dichterswijk kan worden vastgesteld. Wanneer de verbouwing van De Bijenkorf klaar is, voeren we in 2016 de laatste werkzaamheden aan de St. Jacobstraat uit. We nemen deel aan de O-MIRT verkenning gericht op een betere openbaarvervoerbediening van De Uithof en de ontlasting van het Centraal Station en omgeving.

De opwaardering van de Noordelijke Randweg Utrecht (NRU) kent een doorstart in 2015. In 2016 vindt besluitvorming plaats over een alternatief voor de afkoppeling van de Moldaudreef (nodig voor een opgewaardeerde NRU). We leggen de gemeenteraad ook een advies voor over welk plein het best verdiept kan worden. Volgend jaar starten we ook met het opstellen van het Integraal Programma van Eisen / Functioneel Ontwerp. In 2016 werken we verder aan van de westelijke stadsboulevard. We bereiden deze herinrichting voor in drie onderdelen: Marnixlaan – St. Josephlaan, Cartesiusweg en Thomas à Kempisweg - Spinozaweg. Het IPvE wordt ter besluitvorming aan de gemeenteraad voorgelegd. Daarna werken we de ontwerpen uit, als eerste voor het tracé Marnixlaan – St. Josephlaan. In 2016 wordt de herinrichting van ’t Goylaan uitgevoerd. De definitieve inpassing van de NOUW2 in Leidsche Rijn Centrum vindt in 2016 plaats en loopt gelijk aan de aanleg van de Vleutensebaan. De NOUW2 moet op zodanige manier worden ingepast dat het aansluit op de Vleutensebaan, het hoogteverschil bij de spooronderdoorgang wordt overbrugd en de ontsluiting en afwikkeling van in- en uitgaand verkeer van de toekomstige parkeergarage Leidsche Rijn Centrum wordt gewaarborgd. Als alternatief voor de knip Maarssenseweg leggen we in 2016 een rotonde aan op de kruising Schoolstraat – Thematerweg. In de Schoolstraat treffen we maatregelen die het karakter van een 30 kilometer zone ondersteunen.

In 2016 gaan we verder met het uitvoeren van de nota Stallen en Parkeren. Dit betekent dat we de parkeerdruk reguleren waar dat nodig én gewenst is. Vooral voor de binnenstad onderzoeken we hoe de kwaliteit van de openbare ruimte kunnen verbeteren door het autoparkeren op straat te verminderen in samenhang met een sluitende meerjaren parkeerexploitatie. We hebben al grote slagen gemaakt met digitalisering van parkeervergunningen, in 2016 zullen de laatste stappen genomen worden (zakelijke vergunningen en gehandicaptenparkeren). Dit maakt een verdere optimalisering van de handhaving mogelijk, onder andere door meer inzet op informatiegestuurd handhaven. De handhaving is er op gericht de betalingsbereidheid voor het gebruik van fiscale parkeerplaatsen zo hoog mogelijk te houden. De prioritering en inzet worden opgenomen in het integrale Handhavingsprogramma 2016.

We werken aan de realisatie van de parkeergarage Jaarbeursplein en zijn opdrachtgever voor de exploitatie van diverse parkeergarages. In 2016 gaan we verder met het stimuleren van het gebruik van de P+R voorzieningen aan de stadsrand door betere vindbaarheid van de P+R’s en meer focus op en gebruiksgemak voor de verschillende P+R-doelgroepen. Daarnaast voeren we maatregelen door ter verbetering van de exploitatie van de openbare en belanghebbendengarages.

Zoals al gemeld in de paragraaf over de fiets nemen we eind 2016 de stalling onder de nieuwe Bibliotheek in exploitatie. Naar verwachting is ook de stalling Laag Catharijne in 2016 in beheer van de gemeente. Met ongeveer 500 plaatsen is dit een substantiële aanvulling op de reeds gerealiseerde fietsenstallingen. Ook scooters en brommers kunnen hier terecht om hun scooter te stallen. Het fietsparkeren langs de oude gracht wordt geoptimaliseerd.

Er wordt gewerkt aan uitbreiding van de stallingsmogelijkheden bij Station Terwijde en Overvecht. De fietsenstalling onder het Vaartse Rijn station wordt in 2016 in gebruik genomen. Bij de herinrichting van Vredenburg en de nieuwe marktindeling wordt onderzocht wat de mogelijkheden zijn voor popupstallingen tijdens marktdagen. In de wijken realiseren we twee buurtstallingen, vijf fietstrommels en investeren we in fietsrekken.